نسبت بما انسانها است و نسبت بخدا همه آشكار و همه يكسانند كه خداوند عالِمُ‌ الْغَيْبِ‌ وَ الشَّهادَةِ رعد: 9.

ميباشد.

غيب مخصوص و مبذول‌

علم غيب مخصوص بخدا است و جز خدا كسى داناى غيب نيست چنانكه آياتى از قبيل‌ وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ‌ الْغَيْبِ‌ لا يَعْلَمُها إِلَّا هُوَ ... انعام:

59. قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ الْغَيْبَ‌ إِلَّا اللَّهُ‌ نمل: 65.

إِنَّ اللَّهَ عالِمُ‌ غَيْبِ‌ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ فاطر: 38. در اين مطلب صريح‌اند و پاره‌اى از پيامبران صريحا علم غيب را از خود نفى كرده‌اند چنانكه نوح عليه السّلام بقومش فرمود: وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ‌ الْغَيْبَ‌ هود: 31. و درباره رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آمده‌ وَ لَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ‌ الْغَيْبَ‌ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَ ما مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ ... اعراف: 188. اگر غيب را ميدانستم خير بسيار بخود جلب ميكردم و بدى بمن نميرسيد، من جز انذار كننده نيستم.

اين حكم اولى علم بغيب است ولى در نوبت ثانوى مانعى نيست كه خدا مقدارى از غيب بپيامبرش بيان دارد كه بآن غيب مبذول ميگوئيم چنانكه اخبار پيامبران و اخبار قيامت از غيب است و خداوند بآنحضرت بيان داشته چنانكه در آيه‌ تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ‌ نُوحِيها إِلَيْكَ ... هود:

49. گذشت و آيه‌ عالِمُ‌ الْغَيْبِ‌ فَلا يُظْهِرُ عَلى‌ غَيْبِهِ‌ أَحَداً. إِلَّا مَنِ ارْتَضى‌ مِنْ رَسُولٍ ... جنّ: 26 و 27. صريح است در اينكه علم غيب مال خداست و هيچ كس را بغيب مطّلع نخواهد كرد مگر آنكه مورد رضاى اوست و مورد رضا از پيامبران است.

از اينجاست كه غيبهاى بسيارى را خدا بحضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله آموخته و آنحضرت باصحابش خاصّه بعلى بن ابى طالب عليه السّلام بيان فرموده است و چون امام عليه السّلام بكسى يكى از آنها را بيان ميكرد، او ميگفت: يا امير- المؤمنين علم غيب بلديد؟ ميفرمود نه: