غَنِيٌحَمِيدٌبقره: 267. بدانيد خدا بىنياز پسنديده است غنّى از اسماء حسنى است و
آن جمعا بيست بار در قرآن مجيد بكار رفته هجده بار درباره خداوند و دو بار درباره
بشر.
و آن چون درباره خداوند بكار رود مقصود مطلق بىنيازى است و چون وصف
بشر آيد بىنيازى و كفايت بالنسبة است. اينكه بچند آيه توجّه كنيم:
1-فَجَعَلْناها حَصِيداً كَأَنْ لَمْتَغْنَبِالْأَمْسِيونس: 24. يعنى آنرا درو شده
گردانديم گوئى ديروز اصلا نبوده راغب گفته: «غَنِيَفِي مَكَانٍ» آنگاه گويند كه
چيزى در محلى زياد بماند و بىنياز باشد. لذا ترجمه صحيح «لَمْتَغْنَ»وجود نداشتن است چنانكه طبرسى
نيز چنان فرموده است. ايضا آيهفَأَصْبَحُوا فِي
دِيارِهِمْ جاثِمِينَ. كَأَنْ لَمْيَغْنَوْافِيها ...هود: 67 و 68. يعنى در
خانههايشان افتادند و مردند گوئى در آن خانهها نبودهاند و زندگى نكردهاند در
اقرب الموارد آمده:غَنِيَبِالْمَكَانِ: أَقَامَ بِهِ-غَنِيَفُلَانٌ: عَاشَ».
2-وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لايُغْنِيمِنَ الْحَقِّ
شَيْئاًيونس: 36. ايضا آيه 28 از سوره نجم. مراد از «الْحَقِّ»بقرينه
«الظَّنَّ»علم است يعنى: بيشتر آن مردم پيروى نميكنند مگر از ظنّ و ظنّ از علم
ابدا كفايت نميكند. يعنى بجاى تحصيل علم نميشود بگمان اكتفا كرد اين مردم كه روى
حسن ظنّ باسلافشان و روى گمان باينكه بتان شفيعاند آنها را عبادت ميكنند پيش خدا
معذور نيستند و بايد بعمل خود تحصيل علم كنند و آنگاه خواهند دانست كه بت پرستيدن
غلط و بىمدرك است.
بزرگان بتپرستان دانسته و از روى علم از قبول حق امتناع ميكردند لذا «مايَتَّبِعُ
أَكْثَرُهُمْ»آمده. يعنى