ايضا در مجمع ذيل آيه 74 بقره فرموده: «الْغَفْلَةُالسَّهْوُ عَنِ الشَّيْءِ» و
آن رفتن از ذهن است بعد از توجّه.
بقول راغب: آن سهوى است كه از كمى حفظ و كمى توجّه عارض شودوَ مَا اللَّهُبِغافِلٍعَمَّا تَعْمَلُونَبقره:
74. خدا از آنچه ميكنيد در غفلت و بىخبرى نيست.
ناگفته نماند: غفلت چنانكه گفته شد عدم توجّه بچيز موجود است غفلت
گاهى عذر مقبول است و آن در صورتى است كه علت غفلت عدم اتمام حجّت باشد مثلذلِكَ أَنْ لَمْ
يَكُنْ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُهاغافِلُونَانعام: 131. يعنى انذار و
ارسال رسل براى آن بود كه خدا قريهها را روى ظلميكه در حال غفلت ميكنند هلاك
نميكند. روشن است كه غفلت در اينجا عذر مقبول است عبارت اخراى اين، آيهوَ ما كُنَّا
مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًااسراء: 15. است ايضا آيهنَحْنُ نَقُصُّ
عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ
كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَالْغافِلِينَيوسف: 3. كه خطاب بحضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله است و مراد از آن
عدم توجّه است نه ذمّ. ولى غالبا علّت آن عدم دقت خود شخص است و در آنصورت مذموم
است و عذر نيست مثلأُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُالْغافِلُونَاعراف: 179.يا وَيْلَنا قَدْ
كُنَّا فِيغَفْلَةٍمِنْ هذاانبياء 97.
در بيشتر آيات كه غفلت درباره مردم بكار رفته مراد از آن غفلت غير
معذور و در مقام ذمّ است.
وَ لا تُطِعْ مَنْأَغْفَلْناقَلْبَهُ عَنْ
ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُكهف: 28.
اغفال يعنى وا داشتن بغفلت و تسليط غفلت بر شخص. يعنى اطاعت مكن از
كسيكه قلب او را از ياد خدا غافل كردهايم و تابع هواى خود شده است.