«غضّ‌ مِنْ صَوْتِهِ وَ بَصَرِهِ» يعنى از صدا و نگاهش كاست. در اقرب الموارد تخفيف و نگهدارى و شكستن صدا و نگاه گفته است در قاموس تخفيف نگاه آمده است در نهايه نقل شده: «كَانَ إِذَا عَطَسَ‌ غَضَ‌ صَوْتَهُ» يعنى چون عطسه ميكرد صدايش را آرام مينمود.

مقصود از نقل اقوال اين است كه غضّ بصر بمعنى بستن چشم نيست كه هيچ چيز را نبيند بلكه كوتاه كردن چشم است و بعبارت ديگر ورانداز نكردن است در نهج البلاغه خطبه 11 در ضمن دستور حمله بمحمد حنفيّه چنين فرموده:

«... ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَ‌ بَصَرَكَ ...».

نگاهت را بانتهاى قوم بيفكن و همه حركاتشان را زير نظر بگير و نگاهت را بخوابان.

پيداست منظور آن نيست كه چشمت ببند و با چشم بسته حمله كن بلكه از نگاه بكثرت و سلاح آنها كه باعث سستيست شود چشم برگير و ابتدا فرموده:

«ارْمِ بِبَصَرِكَ ...».

وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ‌ مِنْ صَوْتِكَ ... لقمان: 19. در رفتنت معتدل باش و از صدايت بكاه يعنى صوت خويش را ملايم كن.

إِنَّ الَّذِينَ‌ يَغُضُّونَ‌ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‌ ... حجرات: 3.

آنانكه صدايشان را در نزد رسول خدا ملايم ميكنند آنها كسانى‌اند كه خدا قلوبشان را براى تقوى آزموده است.

قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ‌ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ‌ ... وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ‌ يَغْضُضْنَ‌ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ ... نور: 30- 31.

اين دو آيه درباره نگاه مردان بزنان و زنان بمردان است ولى چنانكه گفته شد مراد از آن چشم بستن و مثل كور بودن نيست بلكه مراد كوتاه كردن نگاه و عدم توجّه است بعبارت ديگر يكدفعه با نگاه عادى نگاه ميكنيم مثل نگاه كردن بماشين، خيابان، ساختمان و اجناس بازار، و يكدفعه‌