يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ‌ أَشْتاتاً لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ‌ زلزله: 6. آنروز مردم متفرق و مختلف ظاهر ميشوند تا كارهاى خويش را به بينند. ظاهرا مراد از اشتات پراكنده و بى‌نظم بودن است چنانكه فرموده‌ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ قمر:

7. و فرموده‌ يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَراشِ الْمَبْثُوثِ‌ قارعه: 4.

شتاء: زمستان‌ إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَ الصَّيْفِ‌ قريش: 2. معنى آيه در «رحل» گذشت.

شجر: (بفتح ش، ج) درخت، اهل لغت گفته‌اند هر چه از روئيدنيها تنه دارد شجر است و آنچه تنه ندارد نجم و عشب و حشيش است‌ وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ‌ رحمن: 6. يعنى علف و درخت سجده ميكنند.

شجر را مطلق و واحد آنرا شجره گفته‌اند مثل ثمر و ثمره، تمر و تمره نحو وَ لا تَقْرَبا هذِهِ‌ الشَّجَرَةَ فَتَكُونا مِنَ الظَّالِمِينَ‌ بقره: 35. ولى در بعضى آيات شجره مطلق نيز آمده است نحو وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ‌ مؤمنون: 20. وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ‌ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ‌ لقمان:

27. يُوقَدُ مِنْ‌ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ نور: 35. اما احتمال دارد در اين آيات كل فرد فرد مراد باشد.

فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ... نساء:

65. مراد از شجر مشاجره و تنازع است منازعه را از آن تشاجر گويند كه سخن دو خصم يا خصوم مثل برگ و شاخه درخت بهم مختلط ميشوند (مجمع) يعنى: پس نه بخدايت قسم اهل ايمان نميشوند تا تو را در اختلاف خويش حاكم كنند.

در نهج البلاغه خطبه 106 آمده‌

«وَ تَشَاجَرَتِ‌ النَّاسُ بِالْقُلُوبِ».

الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ‌ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً يس: 80. معنى آيه در «خضر» ديده شود.

وَ لا تَقْرَبا هذِهِ‌ الشَّجَرَةَ فَتَكُونا مِنَ الظَّالِمِينَ‌ بقره: 35. مراد از شجره همان درختى است كه آدم و زنش از