اين آيه موقعيّت هر دو از محكمات و متشابهات را روشن ميكند و اين دو
قسمت تشكيل دهنده كتابند، آنانكه روى اغراض فاسد و فتنهجوئى بمتشابهات ميچسبند
مورد ملامت و ذم قرار گرفتهاند ولى راسخون در علم هماناند كه با هميّت هر دو
قسمت اذعان كرده و گويند بقرآن ايمان آورديم همهاش از جانب پروردگار ماست.
از آيه كاملا روشن ميشود كه بايد موقعيّت هر دو قسمت محفوظ باشد و
منحرفان و مريض القلبها نبايد متشابهات را دستاويز اغراض خويش قرار دهند حال آنكه
خداوند آنها را براى غرض خاصّى متشابه نازل فرموده است. اين وجه كه ذكر شد از نظر
نگارنده چنانكه در ابتداء گفتم بسيار متين و ارزنده است.
اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباًمُتَشابِهاًمَثانِيَ تَقْشَعِرُّ
مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْزمر: 23. اين متشابه بودن بر خلاف
آيه قبل شامل تمام قرآن است و مراد از تشابه مشابهت آيات در هدف و مقصود و ميل
بعضى ببعضى و توضيح بعضى ببعض ديگر است چنانكه در «ثنى» مشروحا
گفته شد.
شتت:شَتّ و شَتات و شَتِيت پراكنده كردن و پراكنده شدن است شتّ و شتيت
وصف نيز آمدهاند بمعنى متفرق. جمع اوّلى اشتات و دوّمى شَتَّى است مثل مريض و
مرضى (اقرب).فَأَخْرَجْنا
بِهِ أَزْواجاً مِنْ نَباتٍشَتَّىطه: 53.وَ قُلُوبُهُمْشَتَّىحشر: 14. يعنى رويانيديم بوسيله باران انواع مختلف نبات را- دلهاى
آنها مختلف و پراكنده است وحدت كلمه و وحدت عقيده ندارند در آيهإِنَّ سَعْيَكُمْلَشَتَّىليل: 4.
سعى مطلق و در معنى جمع و بجاى مساعى است لذا خبرش جمع آمده است.