[اهل اعراف‌]

ما ابتدا آياتيكه در آنها اين كلمه واقع است نقل و سپس مطالب آنرا بررسى كرده و آنگاه بعضى از روايات و اقوال را نقل خواهيم كرد:

«وَ بَيْنَهُما حِجابٌ وَ عَلَى‌ الْأَعْرافِ‌ رِجالٌ‌ يَعْرِفُونَ‌ كُلًّا بِسِيماهُمْ وَ نادَوْا أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ. وَ إِذا صُرِفَتْ أَبْصارُهُمْ تِلْقاءَ أَصْحابِ النَّارِ قالُوا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ. وَ نادى‌ أَصْحابُ‌ الْأَعْرافِ‌ رِجالًا يَعْرِفُونَهُمْ‌ بِسِيماهُمْ قالُوا ما أَغْنى‌ عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَ ما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ. أَ هؤُلاءِ الَّذِينَ أَقْسَمْتُمْ لا يَنالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ» اعراف: 46- 49.

آنچه از اين آيات مستفاد ميشود بقرار ذيل است:

1- ميان اهل جنّت و نار حائلى است. آيا اين حائل همان است كه در آيه 13 حديد آمده‌ «فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ»؟

بقولى مراد از «سور» همان اعراف است شايد اينطور باشد ولى فرق اين آيه با آيه اعراف آنست كه اين درباره حايل ميان مؤمنين و منافقين است چنانكه از ما قبل و صدر آيه معلوم ميشود و اعراف درباره مطلق مؤمنان و كفّار ميباشد.

2- در ارتفاعات آن حائل مردانى است كه همه را با علامت آنها ميدانند، آن مردان خطاب باهل بهشت گويند:

سلام بر شما، اين سخن آنگاه گويند كه اهل بهشت هنوز به بهشت داخل نشده‌اند ولى طمع آنرا دارند كه داخل شوند، در صورتيكه‌ «لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ» هر دو حال باشند از «أَصْحابَ الْجَنَّةِ» و اگر حال باشند از ضمير «نادَوْا» آنوقت معنى چنين ميشود كه مردان اعراف در حالى ندا ميكنند كه داخل بهشت نشده‌اند ولى طمع آنرا دارند.

با قرينه آيات ما قبل ميشود گفت كه دو جمله فوق حال اصحاب‌