قلبى است در اقرب الموارد گفته: عداوت بمعنى خصومت و دورى است بقولى
آن اخصّ از بغضاء است كه هر عدوّ مبغض است و گاهى آنكه دشمن نيست مبغض است.
5-
«وَلا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوانِ»مائده: 2.
عدوان چنانكه از راغب نقل شد و در المنار ذيل آيه فوق گفته عدم رعايت عدالت در
رفتار و معامله با ديگران است لذا بهتر است آنرا ظلم معنى كرد يعنى در گناه و ظلم
همديگر را يارى نكنيد على هذا اثم از عدوان اعمّ است چنانكه در آيه: «أَيَّمَاالْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ
فَلاعُدْوانَعَلَيَّ»قصص: 28. مراد از آن بىشك ظلم و
عدم رعايت عدل است. در آيه «وَمَنْ يَفْعَلْ ذلِكَعُدْواناًوَ ظُلْماً»نساء: 30. طبرسى فرموده بقولى عدوان و ظلم هر دو يكىاند. بجهت
اختلاف لفظ هر دو ذكر شدهاند. بنظر نگارنده مراد از ظلم عصيان و ظلم بنفس و از
عدوان ظلم بديگران است زيرا مشار اليه «ذلِكَ»عبارت
است از «لاتَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ
بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ ...
وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ» ميدانيم كه اكل بباطل عدوان و قتل خويشتن معصيت و ظلم بنفس است.
در آيات 85 بقره 2 و 62 مائده- 8 و 9 مجادله- «عدوان» با
«اثم» ذكر شده ملاحظه آيات ما قبل آنها
نشان ميدهد كه مراد از «اثم» گناه
نسبت بخويش و از «عدوان» ظلم بديگران است.
عُدْوة: «إِذْأَنْتُمْبِالْعُدْوَةِالدُّنْيا وَ هُمْبِالْعُدْوَةِالْقُصْوى وَ الرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ»انفال: 42. عدوه كنار بيابان و دره
است. «العدوة: شاطىء الوادى و جانبه». يعنى
آنگاه كه شما در كناره نزديكتر و آنها در كناره دورتر بودند و كاروان پائين از شما
بود. مراد نزديكى و دورى نسبت بمدينه است چنانكه گفتهاند.
عذب:گوارا. «هذاعَذْبٌفُراتٌ وَ هذا مِلْحٌ
أُجاجٌ»فرقان:
53. رجوع بلغت و تفسير نشان ميدهد كه عذب بمعنى گوارا و فرات بسيار گوارا