responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قاموس قرآن نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 4  صفحه : 291

ديگران بضم آن خوانده‌اند و آن در هر دو صورت بمعنى فرتوتى و نهايت پيرى است در صحاح و اقرب آمده:

«عَتَا الشّيخُ‌ عِتِيّاً: كبر و ولّى» طبرسى آنرا خشك شدن وجود در اثر طول زمان فرموده است. غرض زكريّا در اين كلمه آنست كه از پيرى بفرتوتى رسيده‌ام و پيريم از حدّ تجاوز كرده اميدى بوجود فرزند در من نميرود.

آن در آيه‌ «أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ‌ عِتِيًّا» مريم: 69. نافرمانى و طغيان است و بقولى: آن جمع عاتى است.

عثر: عثر، عثار و عثور بمعنى لغزش و افتادن است «عَثَرَ الرَّجُلُ‌ عِثَاراً و عُثُوراً، سقط» در اقرب آمده «عَثَرَ الْفَرَسُ‌ عَثْراً ... زلّ و كبا» در مفردات گويد: بطور مجاز در كسيكه بدون خواستن بچيزى مطّلع شود بكار ميرود. «فَإِنْ‌ عُثِرَ عَلى‌ أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْماً فَآخَرانِ يَقُومانِ مَقامَهُما» مائده:

107. اگر اطلاع حاصل شد كه آندو مستحق گناه‌اند دو نفر ديگر در جاى آنها ميايستد و در آيه‌ «وَ كَذلِكَ‌ أَعْثَرْنا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ» كهف:

21. اهل شهر را باصحاب كهف واقف كرديم. اين كلمه بيشتر از دو مورد در قرآن مجيد نيامده است.

عُثوّ: افساد. همچنين است عثّى و عيث (مجمع) راغب گفته: عيث اكثر در فساد محسوس و عثىّ در فساديكه حكما درك ميشود بكار ميرود بيضاوى نيز چنين گفته است. «وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ» بقره: 60. اين كلام پنج بار در قرآن با همين لفظ آمده است. المنار آنرا نشر فساد گفته و گويد: آن از مطلع افساد اخصّ است. در مجمع آنرا «و لا تسعوا فى الارض فسادا» معنى كرده و فرموده:

هر چند عثىّ جز فساد نيست ولى علت اين تركيب آن است كه ميشود فعل ظاهرش فساد و باطنش منفعت باشد، لذا روشن كرده كه فعل آنها ظاهرا و باطنا فساد است.

بيضاوى در علّت تقييد «لا تَعْثَوْا» با «مُفْسِدِينَ» گويد: عثىّ گرچه اغلب در فساد بكار ميرود ولى گاهى در

نام کتاب : قاموس قرآن نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 4  صفحه : 291
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست