عين:حرف هيجدهم از الفباى عربى و بيست و يكم از الفباى فارسى در حساب
ابجد بجاى عدد هفتاد است.
عِبْء:بكسر (ع) ثقل. «قُلْمايَعْبَؤُابِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ»فرقان:
77. در
مجمع فرموده: اصل عبء در لغت بمعنى ثقل و بقولى بمعنى آماده كردن است. در قاموس
گفته: عبء بكسر اول بمعنى حمل و ثقل و ...
است بفتح اول هم ميايد و در مفردات نيز ثقل معنى شده. معنى آيه چنين
ميشود: بگو پروردگارم بشما اعتناء نميكند و وقعى نمىنهد اگر نباشد خواندن شما
بايمان. يعنى در شما نسبت بخدا نفع و ضررى نيست و خدا قدرى بشما قائل نيست ولى در
حكمت خدا آمده كه شما را بايمان دعوت كند. معنى مشروح آيه در «دعو» گذشت. اين كلمه در قرآن مجيد فقط يكبار آمده است. در نهج البلاغه
خطبه 107 در باره طالب دنيا فرموده:
عبث:بى غرض. آن بر وزن فليس بمعنى خلط است «عَبَثَالشَّيْءَ بِالشَّيْءِ خَلَطَهُ بِهِ» و بر وزن فرس بمعنى بازى،
شوخى و ارتكاب كار غير معلوم الفايده يا بى فايده صحيح است (اقرب الموارد).
«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّما
خَلَقْناكُمْعَبَثاًوَ أَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ»مؤمنون: 115.
آيا پنداشتيد كه شما را بى غرض آفريديم و بسوى ما بر گردانده نميشويد «أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ
آيَةًتَعْبَثُونَ»شعراء:
128. آيا
بر هر بلندى ساختمانى بعبث ميسازيد بى آنكه غرض صحيحى در نظر داشته باشيد؟!