ظ

ظاء: حرف هفدهم از الفباى عربى و بيستم از الفباى فارسى است جزء كلمه واقع ميشود بتنهائى معنائى ندارد در حساب ابجد بجاى نهصد است.

ظعن: مسافرت. كوچ «ظَعَنَ‌ ظَعْناً:

سَارَ» «وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً تَسْتَخِفُّونَها يَوْمَ‌ ظَعْنِكُمْ‌ وَ يَوْمَ إِقامَتِكُمْ» نحل: 80. از پوست چهار پايان خيمه‌هائى فراهم آورد كه آنها را روز سفر و روز حضر سبك ميدانيد و سبك‌اند، اين كلمه فقط يكبار در قرآن مجيد يافته است. راغب گفته:

ظعينه بمعنى هودجى است كه در آن زن هست و گاهى بزن ظعينه گويند.

ظفر: (بر وزن عنق و قفل) ناخن.

اعم از آنكه در انسان باشد يا غير آن.

مراجعه بلغت نشان ميدهد كه ظفر فقط بمعنى ناخن است و بمخلب (چنگال) شامل نيست. المنار از لسان العرب نقل ميكند:

ظفر ناخن انسان و ناخن پرنده است ...

و گفته‌اند ظفر در مرغى يا در حيوانى گويند كه شكار نميكند و مخلب در آنكه شكار ميكند. «وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا كُلَّ ذِي‌ ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُما إِلَّا ما حَمَلَتْ ظُهُورُهُما أَوِ الْحَوايا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذلِكَ جَزَيْناهُمْ بِبَغْيِهِمْ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ» انعام: 146.

ناخنداران كه بر يهود حرام شده حتما بر پرندگان و حيوانات چنگالدار شامل نيست كه چنگالداران در اسلام نيز حرام است و اختصاص بيهود ندارد و آنچه از فخر رازى نقل شده كه ظفر را در آيه اعمّ از ناخن و چنگال گرفته و آنها را بنا بر ظهور آيه، حلال دانسته و حديث‌

«حَرَّمَ كُلِّ ذِي نَابٍ مِنَ السِّبَاعِ وَ ذِي مِخْلَبٍ مِنَ الطُّيُورِ».