فَغَفَرَ لَهُ»قهرا مراد آنست كه خدايا من خودم را بزحمت انداختن فرعونيان اينكار
را ناديده نخواهند گرفت براى من چارهاى كن و از كيد آنها خلاصم نما. خداوند او را
چاره كرد كه بمدين گريخت و از فرعون خلاص شد چنانكه در مقام امتنان فرموده: «وَقَتَلْتَ نَفْساً
فَنَجَّيْناكَ مِنَ الْغَمِّ ...»طه: 40. و غفران بمعنى پوشاندن است «غفرالشىء:
ستره» غفران ذنوب نيز بدان مناسبت است.
لذا هيچ مانعى ندارد كه بگوئيم:
مراد موسى از ضلالت همان ندانستن عاقبت امر است يعنى: اى فرعون من
آنكار را كردم در حاليكه نميدانستم منجر بقتل خواهد شد و قتل خطائى بوده لذا
عقوبتى بر من نيست. و چون از شما ترسيدم فرار كردم.
كار موسى گناه نبود لذا قرآن در مقام امتنان «فَنَجَّيْناكَمِنَ الْغَمِّ»فرموده و در سوره قصص پيش از قصّه قتل قبطى آمده: «وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ
وَ اسْتَوى آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»قصص: 14. آنكه خدا چنين تعريفش كند
قتل عمد از وى سر نزند. و آنجا كه بخدا عرض ميكند:
«وَلَهُمْ عَلَيَّ ذَنْبٌ
فَأَخافُ أَنْ يَقْتُلُونِ»شعراء: 14. باعتبار عقيده فرعونيان است و يا باعتبار معناى لغوى «ذنب» است كه كار وخيم العاقبة باشد و امّا اينكه معصيت خدا باشد دليلى
نداريم چنانكه در الميزان فرموده است.
اضلال خدا يعنى چه؟
اضلال چنانكه در گذشته گفته شد، در آيات قرآن هم بخدا نسبت داده شده،
هم بشيطان و هم بديگران بايد دانست اضلال خدا روى چه شرايطى است و چگونه و براى
كدام كسان است.
آياتى داريم از اين قبيل: «أَتُرِيدُونَ أَنْ تَهْدُوا مَنْأَضَلَاللَّهُ»نساء: 88.