(اقرب) صحاح آنرا قتل گفته و گويد اصل آن سنگ زدن است. راغب ميگويد:
رِجَام بمعنى سنگها و رَجْم زدن با سنگ و مرجوم بمعنى سنگ زده است. «وَلَوْ لا رَهْطُكَلَرَجَمْناكَ»هود: 91.
يعنى اگر عشيره تو نبود تو را با سنگها ميكشتيم بعضىها آنرا فحش و شتم گفتهاند.
نظير اين جمله در سوره مريم آيه 46. درباره گفتگوى آزر با ابراهيم و
نيز در آيه 18 يس و 20 كهف آمده است و ظاهرا در گذشته اين سخن درباره مطلق قتل و
كشتن در زير سنگباران بكار ميرفته است.
«وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي
وَ رَبِّكُمْ أَنْتَرْجُمُونِ»دخان: 20. اين سخن قول موسى است در مقابل فرعونيان و ظاهرش همان سنگ
زدن و قتل است. راغب ميگويد: رجم بطور استعاره بر نسبت گمان و توهم و فحش و طرد
اطلاق ميشود. احتمال دارد كه مراد همان نسبت باشد يعنى بخدا پناه بردم كه مرا
بدروغ نسبت بدهيد بعضى گفتهاند مراد شتم است (مجمع).
«فَاسْتَعِذْبِاللَّهِ مِنَ
الشَّيْطانِالرَّجِيمِ»نحل: 98.
رجيم از اوصاف شيطان و جمعا شش بار در قرآن آمده است و آن بمعنى مَرْجُوم و رانده
شده است.
راغب آنرا مطرود از خيرات و از منازل ملائك و طبرسى مطرود از آسمان و
زده شده با شهابها و از بعضى مرجوم بلعنت نقل كرده است.
ناگفته نماند: مطرود از خيرات و مطرود از رحمت خدا مراد است.
«وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ
سادِسُهُمْ كَلْبُهُمْرَجْماًبِالْغَيْبِ»كهف: 22. از راغب نقل شد كه رجم بطور استعاره بر ظن اطلاق ميشود در
صحاح آمده:
رجم آنست كه شخص روى گمان سخن گويد. در اقرب گويد: «الرَّجْمُأَنْ يُتَكَلَّمَ بِالظَّنِّ» يعنى
از روى گمان و خيال ميگويند كه پنج نفر بودند ششمى سگشان بود.