هزاران و ربّى بمعنى هزار است. و «كأيّن» كلمه تكثير ميباشد (الميزان) يعنى: چه بسا پيغمبر كه بسيارى از مخصوصان خدا همراه وى كارزار كردند. اين كلمه فقط يكبار در قرآن آمده است. در اقرب الموارد و قاموس گفته ربّى واحد ربّيون بمعنى هزاران نفر است.

رَبَّانِيُّونَ: «وَ لكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ‌ بِما كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتابَ وَ بِما كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ» آل عمران: 79. بعقيده طبرسى ربّان وصف است مثل عطشان و سكران بمعنى تربيت كننده و آن مختار اقرب الموارد و قاموس است على هذا معنى آيه چنين ميشود: و ليكن تربيت كنندگان باشيد كه كتاب را تعليم ميكنيد و درس ميخوانيد. در نهج البلاغه حكم 147. فرموده‌

«النَّاسُ ثَلَاثَةٌ فَعَالِمٌ‌ رَبَّانِيٌ‌ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَى سَبِيلِ نَجَاةٍ».

از مقابله متعلم بدست ميايد كه ربّانى وصف و بمعنى مربى است. همچنين در خطبه 106. آمده‌

«فَاسْتَمِعُوهُ مِنْ‌ رَبَّانِيِّكُمْ‌ وَ أَحْضِرُوهُ قُلُوبَكُمْ».

از اين نيز بدست ميايد كه ربّانى وصف است.

بعقيده بعضى‌ها ربّانى منسوب برب و الف و نون براى تفخيم و تكثير است نه براى وصف مثل لحيانى كه بمعنى كثير اللحيه است و ربّانى كسى است كه مخصوص بخدا باشد و بغير او مشغول نشود اين سخن را الميزان اختيار كرده و در اقرب الموارد و مفردات در ضمن چند وجه نقل شده است ولى قول مجمع بنظر نگارنده اصح است و با آيات قرآن بهتر ميسازد.

اين كلمه سه بار در قرآن آمده است: مائده: 44 و 63. آل عمران: 79.

رَبَائِبُ: جمع ربيبه و آن نادخترى است در مجمع گويد علت اين تسميه آنست كه شوهر دوّمى زن، او را تربيت ميكند و ربيبه بمعنى مربوبه است مثل قتيله بمعنى مقتوله. «وَ رَبائِبُكُمُ‌ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ ...» نساء: 23.

يعنى ربيبه‌هاى شما كه در كنار شمايند برايتان حرام ميباشند.

در فقه اسلامى روشن است كه‌