آيا گمان ميكنند آنچه از مال و پسران بايشان ميدهيم در رساندن خيرات
بآنها بيشتر سرعت نشان ميدهيم؟
وَسارِعُواإِلى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ ...
آل عمران: 133. اين هم ظاهرا براى مبالغه است يعنى بسوى آمرزش خدا
بيشتر عجله كنيد.
سريع الحساب:از اسماء حسنى است و هشت بار در قرآن مجيد آمده استوَ اللَّهُسَرِيعُالْحِسابِبقره:
202.إِنَّ اللَّهَسَرِيعُالْحِسابِابراهيم:
51. دو
بار نيز آمده «سَرِيعُالْعِقابِ»كه عنقريب خواهيم گفت. ظاهر آنست
حساب و عقاب فاعل سريع و الف و لام عوض از مضاف اليه است يعنى «سريعحسابه- سريع عقابه».
احتمال نزديك بيقين آنست كه مراد از حساب در اين آيات ثواب و عقاب
است مثلا در آيهوَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ
فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ. أُولئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا
كَسَبُوا وَ اللَّهُسَرِيعُالْحِسابِبقره: 201 و 202.سَرِيعُ الْحِسابِراجع بثواب دنيا و آخرت است. و در آيهوَ مَنْ يَكْفُرْ بِآياتِ
اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَسَرِيعُالْحِسابِآل عمران: 19. راجع بعقاب است.
على هذا مراد آنست كه ثواب و عقاب خدا چون وقتش رسد فورى است و
معطّلى ندارد نظيروَ ما أَمْرُنا إِلَّا واحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِقمر:
50. و
مثلفَأَخَذْناهُمْ
بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَاعراف: 95. نه اينكه ديگران كند حساب ميكنند و خداوند در حساب كردن
تندتر است. خلاصه آنكه سريع الحساب در جاهائيكه مراد از آن عذاب است مثل آيهإِنَّ رَبَّكَسَرِيعُالْعِقابِ ...انعام: 165. ميباشد مرحوم طبرسى در
چند جا «سَرِيعُالْحِسابِ»را سريع المجازاة گفته است. ناگفته
نماند ظهور «سَرِيعُالْحِسابِ»در بسيارى از آيات در ثواب و عذاب
دنيوى است ولى آيه 51 سوره ابراهيم و 17 سوره غافر در عذاب اخروى صريح است على هذا
كلمه سريع الحساب بدنيا و آخرت هر دو