يعنى درباره هيچ مؤمن قرابت و پيمانى را رعايت نميكنند. در اقرب گويد
«الذّمّة: العهد و الامان و الضّمان» ذمّى از
فرق يهود و نصارى آنكس را گويند كه در پناه اسلام است و با مسلمانان پيمان و عهد
بسته است.
ذنب: (بر
وزن فلس) گناه. ناگفته نماند: ذنب (بر وزن فرس) بمعنى دم حيوان و غيره است و ذنب
(بر وزن عقل) در اصل بمعنى گرفتن دم حيوان و غيره است. هر فعليكه عاقبتش وخيم است
آنرا ذنب گويند زيرا كه جزاى آن مانند دم حيوان در آخر است و لذاست كه بگناه تبعه
گويند كه جزايش در آخر و تابع آن است (مفردات) «وَلَهُمْ عَلَيَذَنْبٌفَأَخافُ أَنْ يَقْتُلُونِ»شعراء: 14 براى آنها در عهده من
گناهى است ميترسم مرا بكشند. جمع ذنب ذنوب بر وزن عقول است نحو «إِنَّاللَّهَ يَغْفِرُالذُّنُوبَجَمِيعاً»زمر:
«إِنَّافَتَحْنا لَكَ فَتْحاً
مُبِيناً. لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْذَنْبِكَوَ ما تَأَخَّرَ وَ
يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِراطاً مُسْتَقِيماً. وَ يَنْصُرَكَ
اللَّهُ نَصْراً عَزِيزاً»فتح: 1- 3 غرض از «ماتَقَدَّمَ مِنْذَنْبِكَوَ ما تَأَخَّرَ»يعنى چه؟! آيا رسول خدا گناهى داشت تا آمرزيده شود؟! و آنگهى فتح مكه
چه تناسبى با غفران ذنب دارد تا خدا بفرمايد براى تو مكه را فتح كرديم تا گناهان
تو را بيامرزيم؟! و ايضا غفران گناهان گذشته و آينده يعنى چه؟! بخشوده شدن گناهان
گذشته طبيعى و عادى است ولى گناهان آينده كه هنوز واقع نشدهاند چطور بخشوده
ميشوند؟! اولا بايد دانست: باحتمال نزديك بيقين مراد از «ماتَقَدَّمَ مِنْذَنْبِكَوَ ما تَأَخَّرَ»گناهان دور و نزديك است نه