فَلَنَسْئَلَنَالَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْئَلَنَالْمُرْسَلِينَاعراف: 6. اين آيه با دو تأكيد
ميگويد: حتما حتما از كسانيكه پيامبران بايشان فرستاده شده و از پيامبران سؤال
خواهيم كرد مراد از اين سؤال چيست؟
آيه بعدى چنين استفَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ بِعِلْمٍ وَ ما كُنَّا غائِبِينَحتما حتما عمل آنها را با علم
مخصوصى كه داريم بآنها حكايت ميكنيم و ما از آنها غائب نبودهايم يعنى كسى در
مقابل علم ما قدرت انكار ندارد.
ما قبل آيه خطابى بحضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله دارد كه فرمودهكِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ
فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى
لِلْمُؤْمِنِينَو خطاب ديگرى بمردماتَّبِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ ...خطاب اول روشن ميكند كه وظيفه
پيامبر انذار و تذكر است و بايد بمردم برساند، خطاب دوم مبيّن آنست كه مردم بايد
اطاعت كنند. با اين قرائن ميشود گفت كه مراد از سؤال مسئوليت در مقابل وظيفه و
مؤاخذه است كه انبياء و مردم هر دو در صورت تخلّف پيش خدا مسئول و محكوماند.
در مجمع فرموده: خداوند قسم ياد كرده كه از انبياء از ابلاغ و از
مردم از امتثال بپرسد. هر چند خدا بكارشان داناست ولى اين سخن در مقام تهديد است
كه باين سؤال آماده شوند.
در روايات نيز باين مطلب تصريح شده است.
ناگفته نماند پيغمبران در تبليغ خود كوتاهى نميكنند ولى اين سخن مانع
از آن نيست كه خدا بفرمايد: در صورت عدم تبليغ معاقبيد چنانكه بحضرت رسول صلّى
اللّه عليه و آله فرمودهوَ لا تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُكَ وَ لا يَضُرُّكَ
فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذاً مِنَ الظَّالِمِينَيونس:
106. و
آنگهى پيامبرانرا بايد خداوند ياد بدهد كه در صورت عدم تبليغ مسئول هستيد تا
بدانند و آيه ما نحن