زوج و ازواج در گياهان نيز بكار رفته مثل «وَأَنْبَتَتْ مِنْ كُلِزَوْجٍبَهِيجٍ»حج: 5. «سُبْحانَالَّذِي خَلَقَالْأَزْواجَكُلَّها مِمَّا تُنْبِتُ
الْأَرْضُ ...»يس:
36.
درباره حيوانات نيز آمده «قُلْنَااحْمِلْ فِيها مِنْ كُلٍزَوْجَيْنِاثْنَيْنِ ...»هود:
40.
«ثَمانِيَةَأَزْواجٍمِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ ...»انعام:
143. در زبان عربزَوْجَيْنِبمعنى يك جفت است و لفظ «اثْنَيْنِ»براى بيان آنست.
[نر
و مادگى]
در ماده ذكر وعده كرديم درباره نر و مادگى كه قرآن آنرا در بسيارى از
آيات مطرح كرده سخن گوئيم. يكى از اسرار عجيب خلقت نر و مادگى موجودات است اگر در
حيوان و گياه اين واقعيت وجود نداشت هيچ يك چيز دو چيز نميشد و جاى از بين رفتهها
پر نميگرديد و توليد و تكثير مطلقا معنائى نداشت ولى خداوند با اين وسيله نقص عالم
را جبران و آنرا پيوسته بسوى كمال ميراند.
بشر با فكر ساده خود ابتداء آنرا فقط در انسان و حيوان ميدانست و در
اثر پيشرفت علم احساس كرد كه اين واقعيت در عالم گياه نيز حكم فرماست و اگر نباتات
بوسيله حشرات و بادها تلقيح نگردند ميوه بدست نخواهد آمد. از قديم بوجود نر و
مادگى در بعضى درختان مثل خرما پى پرده بودند ولى بعدها عموميت آن روشن گرديد.
قرآن كريم پا را از همه فراتر گذاشته و مسئله نر و مادگى را در تمام
موجودات اعلان ميكند اعم از زنده و غير زنده. درباره حيوان و انسان كه روشن است و
بعضى از آيات آن گذشت. درباره نباتات آمده «سُبْحانَالَّذِي خَلَقَالْأَزْواجَكُلَّها مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ مِمَّا
لا يَعْلَمُونَ»يس: 36.
يعنى پاك و منزه است خدائيكه از روئيدينهاى زمين و از شما مردمان
جفتها (نر و مادهها) قرار داد و از چيزهائيكه نميدانيد نيز جفتها قرار داد در
گذشته كه اين واقعيت بثبوت