responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قاموس قرآن نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 3  صفحه : 180

عبادت شب و تحمل وظيفه سنگين است كه فرموده‌ «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» مزمل: 5. و نيز درباره استقامت در مبارزه با كفّار «وَ اصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْراً جَمِيلًا» مزمل: 10.

زمل (بر وزن علم) بمعنى بار و حمل آمده (اقرب) و نيز در آن گويد «زَمَلَ‌ الشَّيْ‌ءُ: حَمَلَهُ» در نهايه نيز حمل را يكى از معانى آن شمرده است جوهرى و ابن اثير گفته‌اند: زامله شتريست كه بار و متاع شخص را حمل ميكند.

على هذا معنى آن تحمل بار رسالت است يعنى اى آنكه بار رسالت را بر دوش گرفته‌اى شب را بجز اندكى بپا خيز.

اين معنى را كه ما گفتيم بيضاوى در رديف ثانى نقل كرده و طبرسى از عكرمه آورده است. اين كلمه تنها يكبار در كلام اللّه يافته است.

زمهرير: «لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً» انسان: 13. از مقابله شمس بدست ميايد كه زمهرير بمعنى سرماست يعنى در بهشت حرارت آفتاب و سرما نمى‌بينند. در اقرب گفته «ازْمَهَرَّ اليومُ:

اشتدّ بَرْدُهُ» يعنى سرديش شدت يافت و نيز گويد: زمهرير سرماى شديد است و گفته‌اند: آن در لغت طىّ بمعنى ماه است كه شاعر گويد:

و ليلة ظلامها قد اعتكر

 

قطعتها و الزَّمْهَرِيرُ مَا ظَهَرَ

 

يعنى اى بسا شبيكه تاريكى آن شديد شد از آن گذشتم حال آنكه ماه در آسمان ظاهر نشده بود. اين شعر و اين قول در كشاف و تفسير بيضاوى نيز نقل شده ولى خود آنرا سرماى شديد گفته‌اند. طبرسى شديدترين سرما فرموده جوهرى نيز سرماى شديد گفته است ولى قاموس سرماى شديد و ماه ذكر ميكند. ناگفته نماند: ماه نيز در آيه با شمس مناسب است آنوقت بايد گفت: اهل بهشت آفتاب و ماه نمى‌بينند ولى ظاهرا منظور حرارت آفتاب و سرماست.

زنجبيل‌: «وَ يُسْقَوْنَ فِيها كَأْساً كانَ مِزاجُها زَنْجَبِيلًا» دهر: 17. زنجبيل معروف است در مجمع و صافى و

نام کتاب : قاموس قرآن نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 3  صفحه : 180
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست