قرار داد.

بنظر راغب: آن لفظى است شامل تمام افعال و از فعل و صنع اعمّ است و بر پنج وجه بكار ميرود اوّل بمعنى شروع مثل: جعل زيد يقول (شروع كرد زيد بگويد) دوّم در ايجاد شى‌ء و آنوقت يك مفعول دارد «وَ جَعَلَ‌ الظُّلُماتِ وَ النُّورَ» (ظلمات و نور را ايجاد كرد) سوّم در ايجاد شى‌ء از شى‌ء مثل‌ وَ جَعَلَ‌ لَكُمْ مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً چهارم تصيير شى‌ء از حالتى بحالتى‌ جَعَلَ‌ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً پنجم حكم بر چيزى با چيزى (مثلا حكم بر شخصى با پيامبرى) مثل‌ وَ يَجْعَلُونَ‌ لِلَّهِ الْبَناتِ‌ (مفردات باختصار).

مخفى نماند: تدبّر در آيات قرآن مجيد نشان ميدهد كه جعل در مرتبه تالى وجود و حالتى بعد از وجود است و نيز درباره ربط دو موجود بكار رفته است.

مثلا در وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ‌ لَجَعَلَ‌ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً هود: 118 مى‌بينيم كه امّت واحده بودن يك وجود ثانوى و صفتى است براى ناس و جعل در بيان آن آمده و اگر ميفرمود «لَخَلَقَ النَّاسَ امَّةً واحِدَةً» معناى فوق را افاده نميكرد زيرا امّت واحده و داراى هدف و عقيده مشترك بودن در مرتبه دوم از خلقت است.

و نيز در آيه‌ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ جَعَلَ‌ الظُّلُماتِ وَ النُّورَ ... انعام: 1 بنظر ميايد استعمال جعل براى آن است كه ظلمات و نور در مقام دوّم و همچون وجود سايه نسبت بذى سايه است و خلقت آسمانها و زمين و ايجاد آفتاب و ماه و غيره، بوجود آمدن ظلمت و نور را لازم گرفته است لذا در سموات و الارض‌ «خَلَقَ» و در ظلمات و نور «جَعَلَ» آورده است.

در بعضى از آيات جعل و خلق در جاى يكديگر آمده‌اند مثل‌ وَ اللَّهُ‌ جَعَلَ‌ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً نحل: 72 وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً روم: 21.