بعضى پيمانه مالا مال.

در نهج البلاغه خطبه 81 آمده‌

«أَنْشَأَهُ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْحَامِ ... نُطْفَةً دِهَاقاً».

محمد عبده آنرا ريخته معنى كرده و گفته: گاهى دهاق در اينجا به (پر شده) تفسير ميشود يعنى نطفه‌ايكه از سلّولهاى زنده پر شده است. در نهايه آنرا بشدّت ريخته.

شده گفته است كه با جهنده موافق ميشود، دهق بمعنى ريختن و خالى كردن نيز آمده.

اين كلمه در قرآن مجيد فقط يكبار آمده است.

دهم: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ‌ ... وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ‌ ... مُدْهامَّتانِ‌ فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» رحمن: 64 مُدْهامَّتانِ‌ تثنيه مدهامّة است و اصل آن از دهمة بمعنى سياهى است گويند «ادْهَامَ‌ الزَّرْعُ» يعنى كشت سياه شد و چون خضروات برسند رنگ آنها بسياهى ميزند و سياه مى‌نمايد اين كلمه در قرآن وصف‌ جَنَّتانِ‌ در آيه سابق است و معنى چنين ميشود: نزديك آندو بهشت و يا پائين‌تر از آندو، دو بهشت ديگرى هست كه از انبوهى درختان سياه مى‌نمايد، اين كلمه فقط يكبار در كلام اللَّه آمده است و ليله دهماء بمعنى شب تاريك است.

دهن: روغن. «وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْناءَ تَنْبُتُ‌ بِالدُّهْنِ‌ وَ صِبْغٍ لِلْآكِلِينَ» مؤمنون: 20 شجرة معطوف است به‌ «جَنَّاتٍ» در آيه سابق و مراد از آن درخت زيتون است. «تَنْبُتُ» بضمّ اوّل و فتح آن از باب افعال و نصر ينصر هر دو خوانده شده است، صبغ بمعنى خورش است يعنى بوسيله آب باران درختى بوجود آورديم كه در طور سينا ميرويد و روغن و براى خورندگان خورش ميروياند و آن اشاره باستفاده گوناگون از روغن زيتون است.

«فَلا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ‌ فَيُدْهِنُونَ‌» قلم: 9 ادهان در اصل مثل تدهين بمعنى روغن مالى كردن است ولى از آن مدارا