فكر ميكنم كه معنى دأب در آيه فوق همان شأن و قضيّه باشد يعنى: من بر
شما از نظير روز احزاب مىترسم كه مثل واقعه قوم نوح و عاد و ثمود ...، بسر شما
آيد.
مجمع آنرا در آيه عادت خدا گرفته يعنى مثل عادت خدا در باره قوم نوح
و عاد بيضاوى كلمه جزاء مقدّر كرده يعنى «مثلجزاء عادت قوم نوح ...» ولى آنچه ما گفتيم بهتر است.
دبّ:دبّ و دَبِيب بمعنى راه رفتن آرام و حركت خفيف است در حيوان بكار
ميرود و در حشرات بيشتر استعمال ميشود (مفردات) قاموس نيز راه رفتن آرام گفته است
در صحاح گويد:
هر راه رونده بر روى زمين دابّه است.
اينكه دابّه را جنبنده گفتهاند باعتبار حركت و راه رفتن است.
در قرآن مجيد در باره تمام جنبندگان اعمّ از انسان و حيوان و غيره
بكار رفته است مثلوَ اللَّهُ خَلَقَ كُلَدَابَّةٍمِنْ ماءٍنور: 45.
دواب جمع دابّة است. در بعضى موارد از آن تمام حركت كنندگان مراد است
مثلإِنَّ
شَرَّالدَّوَابِعِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ
الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَانفال: 22 يعنى بدترين جنبندگان در نزد خدا اين كفّار كر و لالاند
كه نمىفهمند و آيهإِنَّ شَرَّالدَّوَابِعِنْدَ اللَّهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَانفال: 55 بطور قطع بانسان شامل
است.
و در بعضى از موارد مراد از آن غير انسان و غير چهار پايان سه گانه
(بقر و غنم و شتر) است نحووَ مِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِوَ الْأَنْعامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُفاطر: 28.