د

دال‌: هشتمين حرف از الفباى عربى و دهمين حرف از الفباى فارسى است و جزء كلمه واقع ميشود، بتنهائى معنائى ندارد و در حساب ابجد چهار است.

دأب: عادت و شأن و تلاش طبرسى فرموده: دأب بمعنى عادت است «دَأَبَ‌ يَدْأَبُ‌» آنگاه گويند كه كسى بچيزى عادت كند و در آن مستمرّ باشد كَدَأْبِ‌ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآياتِنا آل عمران: 11 يعنى عادت و طريقه اين كفّار مانند عادت آل فرعون و پيشينيان است كه آيات ما را تكذيب كردند. تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ‌ دَأَباً يوسف: 47 هفت سال بعادت خود زراعت ميكنيد وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ دائِبَيْنِ‌ وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ ابراهيم:

33 مراد از دائِبَيْنِ‌ آنست كه در سير و وضع خود مستمرّاند و بآن عادت دارند يعنى: آفتاب و ماه را بخدمت شما گماشت كه هميشه روانند. در نهج البلاغه آمده‌

«الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ دَائِبَانِ فِي مَرْضَاتِهِ».

خطبه:

88 محمد عبده آنرا تلاش معنى كرده است كه بشب و روز دائبان گويند كه در رفتن و آمدن عادت دارند كلمه دأب پنج بار و دائبين يكبار در قرآن مجيد آمده است.

... إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ مِثْلَ يَوْمِ الْأَحْزابِ مِثْلَ‌ دَأْبِ‌ قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ وَ مَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْماً لِلْعِبادِ غافر: 31.

در قاموس و صحاح دأب را عادت و شأن معنى كرده و در نهايه ميگويد: دأب بمعنى عادت و كار است و اصل آن بمعنى تلاش و