بخدا از دنياى شما ريزه زرى و ريزه نقرهاى خزانه نكردم و از غنائم
آن مالى نياندوختم پيداست كه مراد از غنائم اموال و فايدههاى دنيا است نه غنائم
جنگى طبرسى رحمه اللّه كه قول او از لحاظ لغت سند كامل است فرموده:
در عرف لغت بهر فائده غنم و غنيمت اطلاق ميشود. و نيز در آيهفَعِنْدَ اللَّهِ
مَغانِمُ كَثِيرَةٌنساء: 94 مراد از مغانم بهرهها و فائدههاست المنار و طبرسى آنرا
فواضل و نعمتهاى و رزق گفته است.
راغب در مفردات گفته: غنم بر وزن فرس معروف است ... و غنم (بر وزن
قفل) رسيدن بگوسفند و بدست آوردن آن است سپس در هر چيزيكه از دشمن و غيره بدست آيد
بكار رفته است.
از اينجاست كه اهل بيت عليهم السلام آنرا هر فائده گرفتهاند در كافى
از سماعة منقول است كه از ابو الحسن عليه السّلام از خمس پرسيدم فرموده: آن در هر
چيزى است كه مردم فائده بردهاند كم باشد يا زياد.
وانگهى در مورد آيه گر چه جنگ بدر است ولى مورد مخصّص آيه نيست بلكه
غنائم جنگ بدر سبب صدور اين حكم كلّى شده است.
بموجب روايات اهل بيت عليهم السلام خمس به هفت چيز راجع است غنائم
جنگى، ارباح مكاسب، كنز، معادن، مال مخلوط بحرام، زمينيكه كافر ذمّى از مسلمانى
بخرد، جواهريكه بواسطه غوّاصى بدست آيد.
دوّم «ذىالقربى» در آيه مفرد است و يك
مصداق بيشتر ندارد يعنى كسيكه با حضرت رسول قرابت دارد و آن با امام و جانشين
پيغمبر كه شيعه عقيده دارد تطبيق ميشود در هر عصر امام و جانشين آنحضرت فقط يكنفر
ميشود.
سوّم آنكهفَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبىهر سه با لام كه مفيد