آيه اوّل مىفهماند كه كوهها نسبت بخدا با شعور و دركاند و اگر قرآن
بآنها نازل ميشد از ترس خدا فروتنى و اطاعت ميكردند چنانكه در آيهوَ إِنَّ مِنْها لَما
يَهْبِطُ مِنْخَشْيَةِاللَّهِ ...بقره: 74 نسبت خشيت بسنگ داده شده است. و در آيه دوّم منظور از خشوع
آرام و بيحركت بودن است يعنى: از جمله نشانههاى خدا آنست كه زمين را آرام و
بىحركت مىبينى و چون آب بر آن نازل كرديم حركت ميكند و ميايد ...
خشية:ترس شديد. در اقرب الموارد از كليّات ابو البقاء نقل شده: خشيت از
خوف شديدتر است چون اين كلمه مأخوذ است از «شَجَرَلةخَاشِيَةٌ» و آن درختى را گويند كه بالكليّه بخشكد و خوف بمعنى نقصان و از «ناقةخوفاء» (شتر مريض) اخذ شده كه مريض
است ولى از بين نرفته. و خشيت در صورتى گفته ميشود كه شىء مخوف داراى عظمت باشد
ولى خوف از ضعف خائف است.
اينكه گويد: خوف از ضعف نفس خائف است، مورد تصديق قرآن نيست بلكه آن
جبن است و خوف در بسيارى از موارد قرآن مجيد ممدوح آمده است مثل،وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ
رَبِّهِ جَنَّتانِرحمن:
در مفردات ميگويد: خشية ترسى است آميخته با تعظيم. و اكثرا با علم
بچيزيكه از آن ميترسند توأم است، و لذا علماء بآن مخصوص شده در آيهإِنَّمايَخْشَىاللَّهَ مِنْ عِبادِهِ
الْعُلَماءُفاطر:
28.
ولى قول راغب كليّت ندارد مثلا در جاهائى از قبيل ... وَ تِجارَة