بنا بر اين معنىنُسَبِّحُ بِحَمْدِكَآنست كه تو را تسبيح ميگوئيم در حاليكه حامديم ..وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ
إِلَّا يُسَبِّحُبِحَمْدِهِيعنى: هر چيز خدا را در حال حمد تسبيح ميگويد.
بعيد نيست: باء بمعنى مع و مصاحبت باشد چنانكه درادْخُلُوها بِسَلامٍحجر: 46يا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ
مِنَّاهود:
48 گفتهاند.
گر چه با حال از لحاظ معنى يكى است.
اين معنى كاملا ساده و روان است و معنى آيات چنين ميشود:
ما تو را تسبيح و حمد ميگوئيم، رعد خدا را تسبيح ميگويد و مىستايد-
و هر چيز تسبيح خوان و حمد گوى خداست ناگفته نماند: تسبيح راجع بتنزيه خداوند و
پاك دانستن او از نقائص است و حمد راجع به نعمتهاى خداوندى است پسيُسَبِّحُ بِحَمْدِهِراجع بهر دو مطلب است و اينكه بعضى
گفتهاند حمد خدا تسبيح است و خدا را با حمد تسبيح كن درست نيست.
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَ تَظُنُّونَ إِنْ
لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًااسراء: 52 آيه شريفه مىفهماند كه روز قيامت بشر چون زنده شد اعاده و
بعث را فعل جميل شمرده و خدا را در اين باره حمد خواهد كرد چون حقائق بر وى منكشف
گشته و قيامت را از لحاظ حكمت خدائى واجب خواهد ديد (از الميزان) يعنى: روزى شما
را ميخواند شما او را حمد گويان اجابت ميكنيد.
محمود: ستوده.عَسى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماًمَحْمُوداًاسراء: 79 حميد: ممكن است بمعنى
فاعل باشد يعنى ستاينده و ممكن است بمعنى مفعول باشد يعنى ستوده.
و آن از اسماء حسنى است و هفده بار در قرآن مجيد آمده استوَ اعْلَمُوا أَنَّ
اللَّهَ غَنِيٌحَمِيدٌبقره: 267 بدانيد خدا بىنياز و ستوده است. يا بدانيد خدا بىنياز و
ستاينده است و اعمال بنده را مىستايد. چنانكه در مجمع نقل