ميباشد وَ بَلَوْناهُمْ‌ بِالْحَسَناتِ‌ وَ السَّيِّئاتِ‌ اعراف: 168 و جمعا سه بار در قرآن يافت ميشود:

هود 114 فرقان: 70.

احسن اسم تفضيل است‌ وَ مَنْ‌ أَحْسَنُ‌ مِنَ اللَّهِ حُكْماً مائده:

50 بهتر از خدا در حكم كدام است؟

مجموعا 36 بار در قرآن مجيد آمده است. مؤنّث آن حسنى است‌ وَ كُلًّا وَعَدَ اللَّهُ‌ الْحُسْنى‌ نساء: 95 و خدا بهمه وعده بهتر داده است «حسنى» در اين آيه و آيات ديگر بايد موصوفى داشته باشد مثل‌ وَ تَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ‌ الْحُسْنى‌ اعراف:

137 و مثل‌ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‌ ... طه: 8 كه «كلمة» و «الاسماء» موصوف حسنى است و اين كلمه 17 بار در كلام اللَّه مجيد تكرار شده است. در آياتى نظير وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ‌ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ‌ زمر: 55 نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ‌ أَحْسَنَ‌ ما عَمِلُوا احقاف: 16 غرض آن نيست كه: با حسن تابع شويد و بحسن تابع نشويد يا احسن را قبول ميكنيم ولى حسن را نه بلكه شايد غرض آنست كه ما انزل اللَّه همه احسن است و آنچه خدا قبول كند همه احسن است.

احسان مصدر باب افعال بمعنى نيكى كردن است مثل‌ لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ‌ إِحْساناً بقره:

83 افعال اين مادّه در قرآن مجيد همه از باب افعال آمده مگر در سه موضع كه از ثلاثى بكار رفته است نحو وَ حَسُنَ‌ أُولئِكَ رَفِيقاً نساء: 69 و دو مورد ديگر آيه 31 كهف و 76 فرقان است.

مُحْسِنٌ‌: نيكو كار. مُحْسِنِينَ‌: نيكو كاران. مُحْسِنَاتٌ‌: زنان نيكو كار. بنظر ميايد كه اين اسماء فاعل در قرآن بجاى صفت مشبهه بكار رفته‌اند و از آنها ثبوت اراده شده است چنانكه با مراجعه روشن خواهد شد. أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ‌ نساء 125 إِنَّ اللَّهَ يُحِبُ‌ الْمُحْسِنِينَ‌ بقره: 195 فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ