حسر بمعنى كشف است گوئى:

«حَسَرْتُ‌ الْعِمَامَةَ عَنْ رَأْسِي» عمامه از سرم كنار كردم.

راغب گويد: بشخص خسته، حَاسِر و مَحْسُور گويند بتصوّر آنكه نيروى خود را از خويش كنار كرده و يا اينكه رنج نيرويش را از او برده است. لا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ لا يَسْتَحْسِرُونَ‌ انبياء: 19 آيه در باره ملائكه است يعنى از بندگى خدا بزرگى نميكنند و خسته نميشوند يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسِيرٌ ملك: 4 چشم بتو بر ميگردد در حاليكه خسته است و نيروى ديدنش از آن بر كنار شده‌ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً اسراء: 29 تا بنشينى ملامت ديده و بريده از مردم يا از معاش. صدر آيه ميگويد: در انفاق زياده روى نكن تا محسور نباشى يعنى هر چه داشته باشى از تو كنار شود و از دستت برود.

حسرت بمعنى اندوه و غم است بر آنچه از دست رفته. گوئى نادانيى كه بر ارتكاب عمل قبيح وادارش كرده بود از وى رفته يا نيرويش از فرط غصّه زايل شده و يا از يافتن چيز مفقود خسته شده است (مفردات) لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذلِكَ‌ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ‌ آل عمران: 156 تا خدا آنرا در قلوبشان غم و اندوه گرداند. وَ إِنَّهُ‌ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكافِرِينَ‌ حاقّه: 50 كفّار كه بقرآن عمل نميكنند و بى‌اعتنااند، روز قيامت قرآن بر آنها مايه اندوه ميگردد.

كَذلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ‌ حَسَراتٍ‌ عَلَيْهِمْ‌ بقره: 167 حسرات حال است از اعمالهم يعنى همانطور خدا اعمالشان را در حاليكه يكپارچه اندوه و غصّه باشد بآنها نشان ميدهد.

فَلا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ‌ حَسَراتٍ‌ فاطر: 8 حَسَراتٍ‌ مفعول له‌ «تَذْهَبْ» است يعنى جانت از حسرت و اندوه بر آنها از دست نرود.

نا گفته نماند بعقيده راغب اصل حسر، كشف و بر كنار كردن لباس از محل خود است «حسر عن قميصه» يعنى دامن خود را بالا زد.