مردم (يهود مثلا) بر عليه شما دليلى نداشته باشند و بدانند كه پيغمبر
اسلام مطابق آنچه تورات گفته است عمل كرد، ليكن ستمكاران آنها قانع نخواهند شد، از
آنها نترسيد.
آيه ديگرى كه گفتهاند الّا بمعنى واو است اين آيه است «يامُوسى لا تَخَفْ إِنِّي
لا يَخافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَإِلَّامَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ
رَحِيمٌ»نمل:
آنچه ميشود گفت- اللَّه اعلم- اين است كه چون آيه قبلى از ايمنى و
عدم خوف مرسلين خبر داد، بنظر آمد كه غير مرسلين از اهل ظلم ايمنى ندارند و بايد
بترسند، آيه توبه كاران اهل ظلم را استدراك و استثناء كرد ... و منظور اين است:
لكن آنكه معصيت كرده و بعد توبه نموده نيز نبايد بترسد. ناگفته نماند
در اين صورت عدم ترس بيگناهان نيز ضمنا مفهوم ميشود.
در مجمع البيان ذيل آيه 150 بقره از مبرّد نقل شده كه: الّا هيچ وقت
بمعنى واو نميايد.
ناگفته نماند در قرآن مجيد استثناء منقطع كه بمعنى «لكن،ولى» است بسيار يافت ميشود و اينكه
گفتهاند: استثناء منقطع در كلام فصيح نميايد درست نيست در دو آيه گذشته استثناء
چنانكه ديديم منقطع است و در كريمه «مالَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍإِلَّااتِّباعَ الظَّنِّ»نساء: 157 نيز منقطع است. و شاهد
بسيار روشن اين استثناء آيات 40- 74 128- 160 سوره صافّات است كه همه الّاها بمعنى
«ولىو لكن» آمده و منقطعاند در مجمع و
كشّاف تصريح شده كه آن در «إِلَّامَنْ تَوَلَّى وَ كَفَرَ»غاشيه: 24 منقطع است.
الّتي:اسم موصول و مؤنّث الّذى است. از جمع آن فقط در قرآن فقطاللّائيواللّاتيبكار رفته مثل «إِنْأُمَّهاتُهُمْ إِلَّااللَّائِي