كاوش بود و گفت‌ «هذا رَبِّي»* و بعد بطلانش بروى روشن شد. مگر نه اين است كه همه با سير در آفاق و انفس بوجود خدا پى ميبرند، مگر نه اين است كه خدا فرمود: نُرِي‌ إِبْراهِيمَ‌ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ».

ممكن است بعضى ساده لوح چنين پندارد كه پيامبران عليهم السّلام همه چيز را از اوّل ميدانستند و يقين آنها بدون تفكّر و تدبّر بود و احتياج بآن نداشتند. ما در مقابل اين سخن تفكّر، 15 ساله حضرت رسول صلّى اللَّه عليه و آله را در كوه حراء و آيه‌ «أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ» شورى:

52 و آيه‌ «تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ ما كُنْتَ تَعْلَمُها أَنْتَ وَ لا قَوْمُكَ» هود: 49 را دليل مياوريم كه صريح‌اند: حضرت رسول «ص» پيش از وحى از اين چيزها اطلاع نداشت.

آرى خداوند إبراهيم عليه السّلام را هدايت كرد ولى با تفكّر و تدبّر در امور عالم و ملكوت آسمانها و زمين. و سپس وحى آسمانى آن هدايت را محكمتر كرد.

[شكستن بتها]

نادره ديگرى كه قرآن از اين مرد بزرك نقل ميكند شكستن بتها و تكّه پاره كردن آنهاست چه تصميم بزرك و چه كار پر مخاطره‌اى؟!! چه شجاعت و اقدام مؤثّرى و ضربت مهلكى؟!! بازى با مقدّسات مردم آنهم مردم نادان مگر كار آسانى است؟!! هر چه بود آنحضرت خواست بتها را در هم شكند تا مردم بدانند: اين معبودهاى انگل حتى بدفاع از خود نيز قدرت ندارند.

او بپدرش و قومش گفت:

اين صورت‌ها چيست كه پرستش ميكنيد؟ گفتند: پدران خود را در چنين كار يافته‌ايم (و از آنها پيروى ميكنيم) گفت: بى شك شما و پدرانتان در ضلالى آشكار بوده‌ايد.

گفتند جدّى ميگوئى يا شوخى ميكنى؟

گفت: نه جدّى ميگويم، اينها ربّ نيستند ربّ شما ربّ آسمانها و