واسع، وصف ميوه استعمال نشده بلكه وصف كاسه، گودال و نظير آنها آمده است. نويسنده فوق الذكر پس از توجّه باين نكته استعمال آنرا در ميوه درشت معناى مولّد (تازه) گرفته است تا اشكالى وارد نشود.

در خاتمه لازم است بدانيم:

أَبّ از اوّل پر ماجرا است. شيخ مفيد رحمه اللَّه در ارشاد نقل ميكند:

از ابو بكر راجع بلفظ أَبّ سئوال شد در جواب گفت: فاكهه را مى‌شناسيم امّا أَبّ خدا بآن داناتر است. اين سخن بأمير المؤمنين عليه السّلام رسيد فرمود: سبحان اللَّه آيا ندانسته كه أَبّ علف و چراگاه است و خدا در «فاكِهَةً وَ أَبًّا» نعمتهاى خود را كه بر خلق و چهار پايان داده مى‌شمارد؟! زمخشرى در كشاف ذيل آيه فوق قسمتى از روايت را نقل كرده و نظير آنرا از عمر نقل ميكند و در مقام اعتذار ميگويد: همت آنها مصروف بعمل بود نه بدانستن آنچه مورد عمل نبود.

علّامه امينى در الغدير ج 7 ص 103 و ج 6 ص 100 قول ابن حجر شارح صحيح بخارى را نقل كرده كه گفته: بقولى أَبّ دخيل است و عربى نيست. مؤيّد اين قول خفاء معنى آن بر شيخين است. آنگاه فرموده:

احدى از اهل لغت بدخيل بودن آن اشاره نكرده‌اند. نگارنده نيز در صحاح و قاموس و اقرب و نظير آنها، نديدم كه بدخيل بودن آن اشاره‌اى شده باشد.

أَبَد: هميشه. پيوسته. اين كلمه 28 بار در قرآن مجيد بكار رفته است‌ «ماكِثِينَ فِيهِ‌ أَبَداً» كهف: 3 يعنى مؤمنان در آن اجر هميشگى هستند راغب در مفردات گويد: أَبَد زمان مستمرّى است كه قطع نميشود و در مادّه «أَمَد» گويد: أَبَد بمعنى زمان غير محدود است.

در اقرب الموارد هست كه:

أَبَد ظرف زمان است و براى تأكيد مستقبل ميآيد نه براى دوام و استمرار آن، چنانكه قطّ و البتّه براى تأكيد زمان ماضى است گويند: «ما فعلت‌