(اطاق- خيمه) (اقرب الموارد، مفردات) طبرسى ذيل آيه 125 بقره فرمايد:
بيت و منزل و مأوى نظير هماند و بيت شعر را از آن بيت گويند كه حروف و كلام را
جمع كرده مثل منزل كه اهلش را جمع ميكند. راغب گويد: جمع بيت، بيوت و ابيات است
ليكن بيوت مخصوص بمسكن و ابيات مخصوص بشعر است. «فَمَنْحَجَالْبَيْتَأَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما»بقره:
158 هر
كه خانه خدا را قصد كند (حجّ آورد) يا عمره آورد بر او گناه نيست كه بصفا و مروه
بگردد و طواف كند. «فَتِلْكَبُيُوتُهُمْخاوِيَةً بِما ظَلَمُوا»نمل: 52 اينك خانههايشان- در اثر
ظلميكه كردند خالى مانده است.
در اينجا در باره چند آيه بايد توضيح بدهيم.
1-
«وَالَّذِينَيَبِيتُونَلِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً»فرقان: 64 در اقرب الموارد گويد: «بَاتَيَبِيتُبَيْتُوتَةً ... أدركه الليل نام او لم ينم»
يعنى بيتوته آن است كه شب آدمى را درك كند بخوابد يا نه. در قاموس و نهايه نيز
چنين گفته و در مجمع البيان آنرا از زجّاج نقل ميكند. زمخشرى گفته: بيتوته آنست كه
شب تو را دريابد خواه بخوابى يا نه.
على هذا معنى آيه اين است:
بندگان خدا آنهائىاند كه شب آنها را در مييابد در حاليكه براى
پروردگار خود ساجد و قائماند. در اين صورت احياء تمام شب در عبادت، از آيه فهميده
نميشود و اگر كمى ساجد و قائم باشد، مصداق آيه واقع ميشود.
بعضى از بزرگان در تفسير خود گويد: بيتوته درك شب است خواهد بخوابد
يا نه. و اين بر خلاف آنست كه از اهل لغت نقل شد زيرا در نقل اهل لغت، شب فاعل است
نه مفعول.