خصوص انعام ثلثه؟

لازم است بدانيم كه آيه اوّل مائده در سوره حجّ بدون ذكر بهيمه تكرار شده است در اينجا هر دو را نقل ميكنيم‌ «أُحِلَّتْ لَكُمْ‌ بَهِيمَةُ الْأَنْعامِ إِلَّا ما يُتْلى‌ عَلَيْكُمْ» مائده:

1، «وَ أُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعامُ إِلَّا ما يُتْلى‌ عَلَيْكُمْ» حجّ: 30.

و خلاصه آنكه بهيمه مطلق چهار پا و اعمّ از انعام است و ميشود گفت كه مراد از انعام مطلق انعام و شامل شتر و گاو و گوسفند است اعمّ از اهلى و وحشى و كلمه‌ «أُحِلَّتْ» مانع از آنست كه باسبان و استران و غيره شامل باشد زيرا معمولا آنها براى سوارى و باركشى است و مراد از «أُحِلَّتْ» خوردن گوشت آنهاست و همچنين اضافه بهيمه بانعام بيانيّه است يعنى: «احلّت لكم البهيمة و هى الانعام»: بهيمه‌ايكه همان انعام باشد بر شما حلال شده است.

در الميزان، اضافه را اضافه نوع بر اصنافش فرموده مثل نوع- الانسان و جنس الحيوان اگر مرادش اين باشد كه اين اضافه مثل اضافه انسان الزنجى و حيوان الاهلى است كاملا صحيح و بجاست و عبارت اخراى بيانيّه است. از كلبى و فرّاء نقل شده كه مراد از بهيمة الانعام وحشى‌هاى انعام است يعنى آنها بر شما حلال شده‌اند در اين صورت اضافه بمعنى لام است. ولى با توجّه بآيه ما نحن فيه و آيه‌ «وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلى‌ ما رَزَقَهُمْ مِنْ‌ بَهِيمَةِ الْأَنْعامِ» حجّ: 34 و آيه‌ «وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُوماتٍ عَلى‌ ما رَزَقَهُمْ مِنْ‌ بَهِيمَةِ الْأَنْعامِ» حجّ: 28، خواهيم ديد كه اين سخن قابل قبول نيست زيرا بعيد است حيوان وحشى و بيرون از دسترس بشر مراد باشد.

ناگفته نماند در روايت محمد بن مسلم و زراره و غيره از امام باقر و صادق عليهم السّلام منقول است كه‌ بَهِيمَةُ الْأَنْعامِ‌ را جنين انعام فرموده‌اند در الميزان آنرا از تهذيب نقل كرده و فرموده در كافى و فقيه ... نيز نقل‌