«لَيْسَعَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْتَبْتَغُوافَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ»بقره: 198 بر شما گناه نيست كه فضل
پروردگارتان را بيشتر طلب كنيد.
انْبِغَاءبراى قبول «بغى» است
على هذا انبغاء را بمعنى شايسته است و سهل است گرفتهاند، كه قبول در هر دو مندرج
است «وَمايَنْبَغِيلِلرَّحْمنِ أَنْ
يَتَّخِذَ وَلَداً»مريم: 92 شايسته نيست كه خدا فرزندى بگيرد «لَاالشَّمْسُيَنْبَغِيلَها أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ»يس: 40 براى آفتاب ميسّر نيست كه
ماه را بگيرد يعنى قبول اين فعل براى او نيست.
«وَلا تُكْرِهُوا
فَتَياتِكُمْ عَلَىالْبِغاءِإِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً»نور: 33 كنيزان جوان خود را بزنا
وادار نكنيد اگر طالب عفّت باشند.
بزنا از آنجهت «بغاء» گفته
شده كه آن يكنوع تجاوز از حدّ است زيرا حدّ زن آن است كه زنا نكند. همچنين است «وَلَمْ أَكُبَغِيًّا»مريم: 20.
«يُنْفِقُونَأَمْوالَهُمُابْتِغاءَمَرْضاتِ اللَّهِ»بقره: 265 اموال خود را براى بيشتر
طلبيدن مرضات خدا، انفاق ميكنند.
«وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ
أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُبَغْياًبَيْنَهُمْ»آل عمران: 19 كلمهى «بَغْياً»را در اين
آيه و نظائر آن حسد و ظلم و دشمنى معنى كردهاند و همه از مصاديق تجاوزاند.
«فَمَنِاضْطُرَّ غَيْرَباغٍوَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ
عَلَيْهِ»بقره:
173 هر كه مضطرّ شود بىآنكه طالب و متعدّى باشد گناهى بر او نيست.
يكدفعه اين است كه شخص مضطرّ، طالب خوردن ميته است و اضطرار را
دستاويز كرده و در خوردن نيز افراط ميكند براى چنين كسى خوردن ميته حلال نيست و
يكدفعه اين است كه مايل و طالب نباشد و در خوردن نيز بسدّ رمق اكتفا كند چنين كسى
در خوردن گناهكار نيست، آيه شريفه صورت دوّم را بيان ميكند.