أَيْد:نيرو. قوّه. «وَاذْكُرْ عَبْدَنا داوُدَ ذَاالْأَيْدِ»ص: 17 ياد
كن بنده ما داود را كه نيرومند بود، در الميزان فرموده: نيرومند بود در تسبيح خدا
و در حكومت و در علم و در جنگ كه جالوت را كشت چنانكه در سوره بقره هست.
«وَالسَّماءَ بَنَيْناهابِأَيْدٍ»ذاريات:
47 آسمانرا
از نيرو ساختيم.
نا گفته نماند: كلمهايكه بعد از فعل «بنى» با
باء همراه باشد مراد از آن مصالح ساختمانى است نظير اين حديث
در اين دو جمله ملاحظه ميشود كه «بِالدُّرِّ- بِالْآجُرِّ» بعد از فعل «بنى» آمده
و با باءاند و مراد از آنها مصالح ساختمانى است يعنى آن بنا با دُرّ و آجر ساخته
شده است، در آيه فوق نيز چون «بأَيْد» بعد
از فعل «بنى» آمده و با باء است ميتوان گفت كه:
خدا آسمانرا از نيرو ساخته است و مصالح و مادّه اوليّهى آن نيرو است، نيرو پس از
تكاثف بصورت مادّه در ميايد، دانشمندان ثابت كردهاند كه: مادّه جز نيروى منبسط
نيست و هر دو با هم خويشاوند هستند. و اين از حقائق قرآن مجيد است.
«وَأَيَّدَهُبِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها»توبه:
40 او
را بلشگريانى كه نديديد نيرومند كرد. در قاموس آمده «آدَيَئِيدُأَيْداً: اشْتَدَّ و قَوِيَ».
أَيك:جنگل. بيشه. نى زار.
اهل لغت آنرا به درختان بسيار و پيچيده معنى كردهاند مثلا در قاموس
آمده «الشجرالملتفّ الكثير» اين معنى با جنگل
ميسازد كه بآن در لغت غابَه و أَجَمَه گويند و ايضا آنرا غَيْضَه معنى كردهاند، و
آن باتلاقى باشد كه آبش فرو رفته و در آن درخت روئيده است، و اين با بيشه و نىزار