است احتمال قوى آنست كه مطلق جنّ و انس مراد باشد.

انَّى: ظرف زمان و مكان است و براى بحث از آندو باشد و در استفهام نيز بكار ميرود، معناى فارسى آن: كى و كجا و چطور، است (أَيْنَ، مَتَى، كَيْفَ) مثل‌ «يا مَرْيَمُ‌ أَنَّى‌ لَكِ هذا» آل عمران:

37 اى مريم اين طعام براى تو از كجاست؟ و مثل «أَنَّى‌ جئت» كى آمدى و مثل‌ «أَنَّى‌ يُحْيِي هذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِها» بقره: 259 خدا اين مردگان را چطور زنده ميكند؟.

«نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ‌ أَنَّى‌ شِئْتُمْ» بقره: 223 يعنى زنان شما كشت شمااند هر زمان كه خواستيد بكشت خود در آئيد، اگر انّى ظرف مكان باشد، يعنى در هر مكان كه خواستيد در آئيد و اگر ظرف زمان باشد، يعنى در هر زمان كه خواستيد با آنها نزديكى كنيد، اين آيه مباح بودن مقاربت را ميرساند، ولى بر جواز مقاربت از عقب دلالت ندارد، و كلمه «حرث» قرينه قاطعه اين مطلب است، زيرا كشت آنست كه از آن بهره بردارى شود و آن از زن كه توليد نسل است در صورتى است كه مقاربت از عقب نباشد و نيز ما بعد آيه‌ «وَ قَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ» براى خود پيش انديشى كنيد، كه گفته‌اند مراد وجود فرزند است، قرينه‌ى اين سخن ميباشد. بعبارت ديگر نميشود «أَنَّى» را مكانيّه گرفت و بر جواز مقاربت از عقب استدلال كرد.

آنَاءِ: ساعتها. «يَتْلُونَ آياتِ اللَّهِ‌ آناءَ اللَّيْلِ» آل عمران:

113 يعنى در ساعات شب آيات خدا را تلاوت ميكنند، مفرد آنرا انى (بر وزن عنب و فرس و صرد) گفته‌اند (مفردات).

در كريمه‌ى‌ «لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلى‌ طَعامٍ غَيْرَ ناظِرِينَ‌ إِناهُ‌» احزاب: 53، راغب «انا» را بمعنى وقت و مفرد آناء گرفته و معنى آيه چنين است:

بخانه‌ى پيامبر داخل نشويد مگر آنكه براى طعام اجازه شود بى‌آنكه‌