قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 284

‌
14 قاعدۀ اسقاط
اسقاط به معنى صرف نظر كردن و چشم پوشيدن از حق توسط صاحب حق است و بيشتر در مقابل انتقال حق به كار مى‌رود. از آنجا كه اسقاط در مورد حق استعمال مى‌شود، لازم است پيش از هر چيز، براى روشن شدن معنى دقيق اسقاط، به تعريف حق و حكم و اقسام هر يك و توضيح تفاوت آنها بپردازيم.
تعريف حق
حق در معنى عام خود عبارت است از «سلطه‌اى كه براى شخص بر شخص ديگر يا مال يا شيئى، جعل و اعتبار مى‌شود». به عبارت ديگر، حق توانايى خاصى است كه براى كس يا كسانى نسبت به شخص يا چيزى اعتبار شده و به مقتضاى اين توانايى، صاحب حق مى‌تواند در متعلق آن تصرف كند يا از آن بهره برگيرد. پس حق نوعى سلطنت و استيلا براى انسان بر چيزى ديگر است؛ خواه آن چيز كه متعلق حق قرار مى‌گيرد مال باشد يا انسان. در اين معنى عام، حق شامل ملك هم مى‌شود و به موجب اين تعريف، حق و ملك يك حقيقت واحدند؛ با اين تفاوت كه حق مرتبۀ پايينترى از ملك است و به سخن ديگر، ملك يك مفهوم مشكك داراى مراتب است كه اولين مرتبه پايين آن، حق است.
بر اساس همين تعريف عام از حق در حقوق معاصر، حق به حق عينى و حق دينى تقسيم شده است.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 284

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست