قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 213

‌
قرابت رضاعى بين دو طفل هم شير
مشهور فقهاى اماميه در تحقق قرابت رضاعى بين دو طفل، واحد بودن فحل را شرط دانسته‌اند و در غير اين صورت، هيچ‌گونه قرابت رضاعى يا حرمت نكاح را محقق نمى‌دانند؛ هر چند زن واحد باشد.
به موجب نظريه مشهور، اتحاد فحل در مورد قرابت رضاعى بين دو طفل، هم شرط لازم است و هم شرط كافى؛ يعنى هرگاه زنى از شير متعلق به يك شوهر پسرى را با شرايط كامل شير دهد و دخترى را نيز با شرايط كامل از شير متعلق به شوهر ديگرى شير بدهد، بين آن دو طفل قرابت رضاعى ايجاد نمى‌شود؛ زيرا ملاك تحقق قرابت رضاعى بين دو طفل، اتحاد فحل است.
به عكس، هرگاه از ميان دو زن كه در حبالۀ شوهر واحدى هستند، يكى پسرى را و ديگرى دخترى را طبق شرايط شير دهد، به رغم تعدد شيردهندگان، به دليل واحد بودن فحل، بين آن دو طفل قرابت رضاعى ايجاد مى‌شود. مستند اين نظريه، عقيدۀ مشهور فقها و رواياتى است كه اين حكم از آنها استنباط مى‌شود. [1]
در مقابل نظريه مشهور، ابو على طبرى، نويسنده تفسير مجمع البيان معتقد است كه در اين مورد، اتحاد فحل شرط لازم نيست، بلكه اگر زن واحد باشد، به فرض تعدد شوهران، بازهم قرابت رضاعى به وجود مى‌آيد و موجب حرمت نكاح خواهد شد. به موجب اين نظريه، اگر زنى با شير متعلق به يك شوهر، دخترى را، و با شير متعلق به شوهر ديگر، پسرى را شير دهد، اين دو طفل قرابت رضاعى پيدا مى‌كنند و ازدواج بين آنها حرام مى‌شود. مستند نظريۀ ابو على طبرسى، عموماتى است كه در مورد رضاع وجود دارد؛ از جمله روايت مذكور از رسول اكرم (ص) كه فرموده‌اند: «يحرم من الرّضاع ما يحرم من النّسب» كه با توجه به آن، چون طبق قاعدۀ حاكم بر نسب، بين اولاد متعدد يك زن كه از شوهران متعدد باشند، قرابت نسبى به وجود مى‌آيد و از سوى ديگر، قواعد حاكم بر نسبت عينا بر رضاع نيز حاكم است، بين دو طفلى كه از مادر واحدى شير‌

[1] وسائل الشيعة؛ كتاب النكاح، باب 2 و 6 از ابوابرضاع.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 213

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست