responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى    جلد : 1  صفحه : 27

بيشترى از اشيا با كميت‌ها و كيفيت‌هاى بزرگ‌تر و بالاتر تحت تسلط انسان‌ها در آمده، به گونه‌اى كه وضع يد مستقيم و اعمال تصرف فيزيكى عملا غير ممكن گرديده، مفهوم و شكل مالكيت نيز تغيير يافته و اسناد و نشانه‌ها كه نشان دهنده تعلق و مالكيت اشيا هستند، مورد استعمال پيدا كرده‌اند.
على رغم پيچيده شدن كيفيت اعمال سلطه انسان بر اشيا و تحول روش‌هاى اعمال تصرف از صورت ساده و فيزيكى به شكل پيچيده و اعتبارى، امروزه هم در بسيارى از اشيا و كالاها، بارزترين وسيله و نشانه تعلق شى‌ء به شخص، وجود آن شى‌ء در دست مالك يا به عبارت علمى، سيطره واقعى و فيزيكى او است. به همين علت، يد، امروزه نيز اهميت خود را حفظ كرده و چنان كه خواهيم گفت طبيعى ترين وسيله اعمال سلطه بر اشيا محسوب مى‌شود.
2. تعريف يد
با توجه به آنچه در تعريف و سير تاريخى مالكيت بيان شد تعريف يد بسيار روشن و آسان مى‌گردد: «يد عبارت است از سلطه و اقتدار شخص بر شى‌ء به گونه‌اى كه عرفا آن شى‌ء در اختيار و استيلاى او باشد و بتواند هر گونه تصرف و تغييرى در آن به عمل آورد».
همان طور كه ملاحظه مى‌شود، عامل عرف در تعريف يد نقش بسزايى دارد و صدق عنصر سلطه و استيلا، منوط به تشخيص عرف است. از اين رو، يد از كيفيت بخصوصى برخوردار نيست و حد خاصى ندارد، بلكه حسب مورد و به تناسب مقام، جلوه‌هاى گوناگون و مصاديق مختلف دارد. [1]
3. مصاديق يد
يد كه نشانه استيلا و تسلط انسان بر اشيا است، مصاديق مختلف دارد. گاهى وجود شى‌ء در دست انسان نشانه يد است، مانند پولى كه در دست شخصى است و همين مطلب دلالت بر‌
[1] محقق يزدى در تعريف و بيان مقصود از اصطلاح يد مى‌گويد: «و المراد بها السّلطنة العرفيّة والاستيلاء على الشى‌ء المختلفة بحسب الموارد» (طباطبايى يزدى، محمد كاظم، العروة الوثقى، ج 3،ص 118).
نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى    جلد : 1  صفحه : 27
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست