قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 1 صفحه : 133

‌
آن نكاهد.
ج) روايات
در خصوص لا ضرر، روايات بسيار زيادى وارد شده كه از فرط تعدد به صورت تواتر اجمالى درآمده‌اند؛ به اين معنا كه هر چند همه روايات مذكور به يك لفظ نيستند، ولى مضمون واحدى دارند. چون ذكر همه آنچه فقها و محدثان در باب قاعده لا ضرر به صورت روايت نقل كرده‌اند، غير ممكن است، اجمالا به ذكر شمه‌اى از آن‌ها مى‌پردازيم.
معروف‌ترين حديث در اين مورد، مربوط به داستان سمرة بن جندب است كه در ذيل آن، جمله «لا ضرر و لا ضرار» ديده مى‌شود. اين داستان به طرق گوناگون نقل شده و مشايخ ثلاثه كه تدوين كنندگان كتب اربعه شيعه هستند نيز آن را نقل كرده‌اند. اين سه بزرگوار كه به محمدون ثلاثه [1] مشهورند با اختلافات جزئى داستان سمره را در كتب خود‌

[1] سمرة حسب آنچه در كتب فقها و محدثان آمده و به ويژه بنابه نوشته مرحوم ممقانى در كتاب رجال و ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه، مردبسيار بدى بوده و از دشمنان سرسخت اهل بيت (ع) به شمارمى‌رفته و اكاذيب زيادى در جهت مخدوش ساختن چهره‌هاى اسلامى جعل كرده است. ابن ابى الحديد در مورد وى مى‌نويسد: معاويه هزار درهم به سمره داد تا ازرسول اللّه (ص) نقل كند كه آيه «وَ مِنَ النّٰاسِ مَنْ يَشْرِينَفْسَهُ ابْتِغٰاءَ مَرْضٰاتِ اللّٰهِ وَ اللّٰهُ رَؤُفٌبِالْعِبٰادِ» (بقره، 207): و از مردم است آنكه بفروشد خود را در راه به دست آوردن خشنودى خدا و خداوند به بندگان مهربان است) كه درباره على بن ابى طالب (ع) نازل شده، مربوط به ابن ملجم مرادى است و آيه «وَ مِنَ النّٰاسِ مَنْ يُعْجِبُكَقَوْلُهُ فِي الْحَيٰاةِ الدُّنْيٰا وَ يُشْهِدُ اللّٰهَعَلىٰ مٰا فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصٰامِ» در مورد على (ع) بوده است (بقره، 204): و از مردم است آن كه گفتارش تو را به شگفت واميدارد درزندگانى دنيا. و خدا رابر آنچه در دل دارد گواه گيرد در حالى كه او سخت‌ترين دشمنان است). وى نخست نپذيرفت، ولى وقتى معاويهبر مبلغ افزود تا به چهار هزار درهم رسيد. آنگاه سمره پذيرفت و به جمع مردم رفت و روايت را جعل كرد و به مردمابراز داشت.طبرى در مورد وى مى‌گويد: زياد بن أبيه، ولايت بصره را به سمره دادو او براى تحكيم حكومت بنى اميه، هشت هزار نفر از مردم آنجا را به قتل رسانيد.وقتى از او پرسيدند آيا از خدا نمى‌ترسى كه اگر يك نفر از اين عده، بى‌گناه باشدچه عقوبتى خواهد داشت؟ او پاسخ داد: اگر چنين هم باشد، ترسى ندارم! نيز طبرى و ابناثير نقل مى‌كنند كه سمره گفت به خدا قسم اگر به همان اندازه كه از معاويه اطاعتمى‌كنم از خدا اطاعت كنم، خداوند هيچ‌گاه مرا عقوبت نمى‌كند.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 1 صفحه : 133

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست