بنىقُرَيْظَه سيد محمود سامانى بنىقُرَيْظَه: از قبايل يهود ساكن يثرب و
نام يكى از غزوههاى پيامبر صلى الله عليه و آله آنان از سه طايفه مشهور يهود و آخرينشان بودند
كه پيامبر صلى الله عليه و آله بر اثر پيمان شكنى در غزوه خندق، با آنان برخورد
كرد. مفسران ذيل آياتى از سوره بقره، آلعمران، مائده، انفال و احزاب و برخى ديگر
آيات از آنان ياد كرده و برخى را در شأن آنان دانسته يا بر ايشان تطبيق كردهاند. نسب و خاستگاه بنىقريظه گزارشها درباره تبار و منشأ آنان همسانى
ندارد. بيشتر منابع اسلامى، ايشان را بنىاسرائيلى و از فرزندان خزرج بن الصريح،
از نسل هارون بن عمران عليه السلام دانستهاند[1] كه به
«كاهنان» شهرت دارند.[2] در مقابل، برخى مورخان، بنىقريظه را در اصل
عرب و تيرهاى از قبيله جذام مىدانند كه در زمان عاديا بن سموئيل، به دين يهود
درآمدند و چون در كنار كوهى به نام قريظه فرود آمدند بدان نام مشهور شدند. قول
ديگر، نام نياى آنان را، قريظه دانسته است.[3] مستشرقان نيز درباره
نسب اين طايفه از يهود، نظر يكسانى ندارند؛ برخى بنىاسرائيلى بودن ايشان را تأييد
و برخى مورد ترديد قرار دادهاند.[4] (ظ بنىنضير) در زمان و علت هجرت يهود به يثرب كه بنى قريظه
را نيز دربرمىگيرد اخبار متفاوتى ارائه شده است. برپايه خبرى، آنان در بازگشت از
سفر حج كه با حضور موسى عليه السلام[1] . السيرة النبويه، ابن هشام، ج 1، ص 21؛البدء والتاريخ، ج 3، ص 129؛ الانساب، ج 4، ص 475
[2] . الاغانى، ج 22، ص 111، 114؛ السيرةالنبويه، ابن هشام، ج 2، ص 202
[3] . تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 52؛ الانساب، ج4، ص 475
[4] . تاريخ الشعوب الاسلاميه، ص 153.