بنىاسرائيل ابوالفضل روحى و بخش اديان بنىاسرائيل: نوادگان و نسل يعقوب، قوم يهود اسرائيل واژهاى عبرى است كه به صورت
«اسرائين»، «اسرال» و «اسرائل» نيز خوانده شده است.[1] اين واژه
نامى براى يعقوب بن اسحاق است[2] كه در كتاب مقدس به معناى «با خدا
كشتى مىگيرد» يا «خدا كشتى مىگيرد» و «مقاوم و پيروز در نزد خدا و مردم» آمده
است.[3] براساس گزارش كتاب مقدس اين نامگذارى در پى كُشتى گرفتن
يعقوب با يكى از فرشتگان، يا خدا در فنوئيل بوده است.[4] در مقابل،
برخى از مفسران مسلمان آن را عبرى و به معناى بنده و برگزيده خدا دانستهاند.[5] به رغم
پارهاى چالشها درباره دخيل بودن واژه ياد شده و سبب نامگذارى يعقوب به آن[6]، در اينكه
اسرائيل نام ديگر آن حضرت بوده و مراد از بنىاسرائيل فرزندان و نوادگان او هستند،
ترديدى نيست.[7] (ظ يعقوب) بنىاسرائيل، گاه يَهود و عبرانيان نيز ناميده
مىشوند. در وجه نامگذارى آنان به «يهود» برخى يهود را به معناى «توبه مىكند» و
سبب اين نامگذارى را توبه آنان از گوساله پرستى[8] و برخى ديگر
«يَتَهَوّد» را به معناى «يَتَحَرّك» گرفته و حركتهاى ويژهى يهوديان در هنگام
عبادت را سبب ايننامگذارى دانستهاند.[9] برخى ديگر سبب آن را
انتساب آنها[1] . المعرب، ص 14؛ املاء ما من به الرحمن،ج 1، ص 33
[2] . غريب القرآن، ص 97
[3] . كتاب مقدس، پيدايش 32: 22- 31
[4] . همان؛ ر. ك: قاموس الكتاب المقدس، ص69- 72
[5] . جامع البيان، مج 1، ج 1، ص 355؛ مجمعالبيان، ج 1، ص 206؛ مجمع البحرين، ج 1، ص 139
[6] . واژههاى دخيل، ص 119- 120
[7] . غريب القرآن، ص 126؛ تاريخ طبرى، ج 1،ص 192، 231
[8] . لسان العرب، ج 15، ص 156، «هود»
[9] . بنو اسرائيل، ج 1، ص 8