بيعت عقبه رمضان محمدى بيعت عقبه: دو پيمان ميان برخى ساكنان يثرب
و پيامبر صلى الله عليه و آله مدتى پيش از هجرت رسول خدا صلى الله عليه و آله از روزى كه به
رسالت مبعوث شد در پى گسترش دعوت خويش بود، ازاينرو اسلام را در مكه، بر هر تازه
واردى عرضه مىكرد تا به هنگام بازگشت نزد عشيره خويش از آنچه شنيده بود بر آنان
باز گويد.[1] يكى از بارزترين اين ملاقاتها، ديدار با مردم يثرب بود كه
آنان با بستن دو پيمان نزد جمره عقبه[2] در منا[3] دعوت رسول
خدا صلى الله عليه و آله را اجابت كرده، رو به سوى قوم خود نهادند و با انتشار
اسلام در يثرب زمينههاى هجرت رسول خدا صلى الله عليه و آله را به آنجا فراهم
ساختند. به طور كلى دو علت عمده در اسلام آوردن اوس و خزرج سهم فراوانى داشت: يكى
بشارتهاى پراكنده و ناقصى كه يهود درباره ظهور منجى داشتند[4] و ديگرى
فرار از جنگهاى خانمانسوز قبيلهاى كه موجب پراكندگى جمعيت آنان و خونريزيهاى
فراوانى در بين آنان شده بود.[5] شركت كنندگان در بيعت عقبه را عَقَبى
مىگويند.[6] مفسران آيات 100- 111 بقره/ 2؛ 52 و 102 آلعمران/ 3؛ 12
مائده/ 5؛ 30 انفال/ 8؛ 15 و 23 احزاب/ 33 و 12 ممتحنه/ 60 را بر اين پيمانها
تطبيق كردهاند. نخستين ملاقات خزرجيان با پيامبر صلى الله
عليه و آله براساس نقل ابن اسحاق در سال يازدهم بعثت[7]، هنگامى كه
رسول خدا صلى الله عليه و آله در ايام حج[1] . السيرة النبويه، ج 2، ص 427؛ تاريخطبرى، ج 1، ص 558؛ وفاء الوفاء، ج 1، ص 221
[2] [3] 2-. معجمالبلدان، ج 4، ص 134
[4] . السيرة النبويه، ج 1، ص 217، 223؛الكامل، ج 2، ص 95
[5] . جوامع الجامع، ج 1، ص 89؛ تاريخالاسلام، ج 1، ص 94
[6] . الانساب، ج 4، ص 213؛ سبل الهدى، ج 5،ص 489
[7] . السيرةالنبويه، ج 2، ص 429