اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 3 صفحه : 492

پذيرايى از زائران كعبه از مشاركت و كمكهاى مالى خانواده‌هاى قريش بهره‌مند مى‌شد. [1] او همچنين با حفر چاه «سَجْله» [2] كه با گسترده شدن فضاى مسجدالحرام جزو محدوده مسجد قرار گرفت و همچنين چاه «بَذَّر» [3] در راستاى منصب سقايت تلاش كرد تا در امر آبرسانى به حج‌گزاران تسهيل كند.
هاشم همچنين در كار بازرگانى توانست اولين كسى باشد كه براى قريش ايلاف و پيمان نامه گرفت. او توانست در پى انعقاد پيمانهاى بازرگانى با شام و نيز بستن پيمانهايى با قبايل حاضر در مسير كاروانهاى تجارى سفرهاى تجارى قريش را به دو سفر تابستانى به سوى شام و زمستانى به سوى يمن و حبشه ارتقا دهد [4] و بدين شكل زمينه توسعه تجارت و فزونى ثروت در مكه و نيز گسترش ارتباطات با كشورهاى همجوار را فراهم كند. به دنبال هاشم ديگر برادران او نيز معاهداتى را با شاهان ساير مناطق منعقد كردند. [5]
خداوند در سوره قريش به اين پيمانها با عنوان «ايلاف» [6] اشاره‌كرده است: «لِايلفِ‌ قُرَيش* ايلفِهِم رِحلَةَ الشّتاءِ والصَّيف». (قريش/ 106، 1- 2) شايد بر اثر همين ارتباطها بود كه هاشم توانست در سال قحطى مكه كه قريش دچار گرسنگى شده بودند با تهيه آرد و نان از شام‌ [7] يا فلسطين‌ [8] و درآميختن آن با گوشت شتر با تهيه تريد و اطعام آن به مكيان لقب «هاشم» (تهيه كننده تريد) را براى خود به جا گذارد. [9]
مقام و منزلت عبدالمطلب در نزد قريش‌
براى هاشم 4 پسر به نامهاى شيبه (عبدالمطّلب)، عمرو (ابوصيفى)، اسد و نضله، و 5 دختر به نامهاى شفاء، رقيه، ضعيفه، خالدة و حنّة ذكر كرده‌اند [10] كه در اين ميان‌

[1] . الطبقات، ابن سعد، ج 1، ص 63- 64
[2] . معجم البلدان، ج 3، ص 193؛ فتوحالبلدان، ص 61؛ اخبار مكه، ج 1، ص 113
[3] . فتوح البلدان، ص 61؛ معجم البلدان، ج1، ص 361؛ اخبار مكه، ج 1، ص 113
[4] . تاريخ يعقوبى، ج 1، ص 242؛ الطبقات،ابن سعد، ج 1، ص 62؛ المنمق، ص 42
[5] . تاريخ يعقوبى، ج 1، ص 244؛ المحبر، ص163؛ المنمق، ص 44
[6] . تفسير قرطبى، ج 20، ص 139؛ مبهماتالقرآن، ج 2، ص 745؛ مجمع البيان، ج 10، ص 829
[7] . الطبقات، ابن سعد، ج 1، ص 62
[8] . تاريخ طبرى، ج 2، ص 252؛ سبل الهدى، ج1، ص 268
[9] . البدء والتاريخ، ج 4، ص 111؛ الطبقات،ابن سعد، ج 1، ص 62؛ التاريخ الكبير، ج 1، ص 4
[10] . الطبقات، ابن سعد، ج 1، ص 65؛البداية والنهايه، ج 2، ص 201- 202؛ السيرةالنبويه، ابن هشام، ج 1، ص 106

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 3 صفحه : 492

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست