بنىهاشم سيد على خيرخواه علوى بنىهاشم: تيرهاى مشهور از قريش و از عرب
عدنانى آنان بر اثر سكونت در مجاورت كعبه از قريش
بِطاح محسوب مىشدند.[1] بنىهاشم فرزندان عمرو (هاشم) بن عبدمناف بن
قُصَىّ بن كلاب جدّ دوم پيامبر بودند.[2] بنى عبدشمس بن عبدمناف، بنى مطلّب بن
عبدمناف و بنىنوفل بن عبدمناف از تيرههاى همعرض بنىهاشماند.[3] اقدامات و جايگاه هاشم در ميان قريش در پى درگذشت عبدمناف، هاشم به همراه برادران
خود نسبت به انحصارى بودن مناصب كعبه در دست بنىعبدالدار (عموزادگان خود) معترض
شدند، از اين رو با جمعآورى متّحدانى و بستن پيمان «حلف المطيّبين» در برابر
پيمان «لعقة الدم» كه ميان بنىعبدالدار و متحدان آنان از جمله بنىمخزوم بسته شده
بود مناصب سقايت (آب دادن به حاجيان) و رفادت (طعام دادن به حاجيان) و قيادت
(فرماندهى و رهبرى جنگها) را براى خود به دست آورند[4] (ظ بنى
عبدمناف) كه در آن ميان سقايت و رفادت به هاشم سپرده شد[5] و قيادت نيز
در دست برادرش عبدشمس ماند.[6] هاشم هر ساله در اجراى مسئوليت رفادت خود به
هنگام موسم حج قريش براى[1] . المحبر، ص 167؛ مروج الذهب، ج 2، ص63؛ معجمالبلدان، ج 1، ص 444
[2] . المنمق، ص 21؛ النسب، ص 196؛ الطبقات،ابن خياط، ص 37
[3] . مروج الذهب، ج 2، ص 291- 292؛ المنمق،ص 21
[4] . السيرة النبويه، ابن هشام، ج 1، ص132؛ الطبقات، ابن سعد، ج 1، ص 63
[5] . الطبقات، ابن سعد، ج 1، ص 63؛ تاريخطبرى، ج 2، ص 252
[6] . اخبار مكه، ج 1، ص 111