امّ عماره
انصارى سيد عليرضا واسعى امّ عماره انصارى: از مدافعان پيامبر صلى
الله عليه و آله در غزوه احد نسيبه (لبيسه)[1] دختر كعب
بنعمرو بنعوف از بنىمازن بننجّار خزرجى[2] جزو نخستين
مسلمانان يثرب است.[3] او غير از نسيبه ام عطيه است كه از زنان
سرشناس بصره و راوى حديث به شمار مىرفت[4]، هرچند همنامى و عملكرد
مشابه اين دو، برخى را به خطا افكنده است.[5] امّ عماره از زنان كوشا و پرتلاش[6] دوران مدينه
پيامبر صلى الله عليه و آله است. در بيعت* عقبه دوم كه 73 تن از يثربيان براى
گفتوگو با رسول خدا به مكّه آمده بودند، فقط دو زن حضور داشتند كه يكى از آنان او
بود و با حضرت بيعت كردند.[7] پس از هجرت رسول خدا صلى الله عليه و
آله به مدينه و آغاز غزوهها، نسيبه نقش مهمّى در جنگها يافت. در نبرد احد به
همراه همسر و دو پسرش شركت كرد. او كه به قصد پرستارى و مداواى مجروحان و آبرسانى
به آنان آمده بود، مردانه جنگيد. ابنسعد از خود او نقل مىكند كه چون در احد
مسلمانان گريختند نزد پيامبر آمدم و با شمشير زدن و تيراندازى، از او دفاع كردم تا
مجروح شدم. از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل است كه من به راست و چپ ننگريستم،
جز اينكه امّعماره را ديدم كه از من دفاع مىكرد و شمشير مىزد.[8] در همين
نبرد، چون ابنقميئه ليثى فرياد برآورد كه محمّد را[1]. المعجم الكبير، ج 25، ص 30؛ بحارالانوار، ج 19، ص 24 [2]. الطبقات، ج 8، ص 303 [3]. السيرة النبويه، ج 2، ص 441 [4]. الاستيعاب، ج 4، ص 502 [5]. الثقات، ج 3، ص 423 [6]. حلية الاولياء، ج 2، ص 77 [7]. السيرة النبويه، ج 2، ص 466؛روضالجنان، ج 4، ص 472 [8]. المنتظم، ج 3، ص 107