را كه در راه خدا كشته شدهاند مرده مپندار.
آنها زندهاند و نزد پروردگارشان روزى داده مىشوند».[1] جمع زيادى از صفّهنشينان، خواهان حضور در
سريّه ذاتالس* لاسل بودند كه بنا به قرعه 80 نفرشان در اين جنگ شركت كردند.[2] در گزارشى
از حضور آنها در غزوه ذات* الرقاع سخن به ميان آمده كه 6 تن از آنها كه پاىافزار
نداشتند، پاهاى برهنه خود را با پارچه بسته بودند.[3] در غزوه تبوك* (سال نهم هجرى) كه پيامبر باكمك
و انفاق مسلمانان توانست سپاه خود را مهيا كند بسيارى از اهل صفّه در برابر سهم
غنايم خود، از ديگران توشه و تجهيزات گرفتند و با سپاه همراه شدند[4]؛ اما برخى
كه بانى بر اين امر نيافتند و فقر آنان مانع حضورشان در جهاد مىشد، غمزده
مىگريستند.[5] آيات 91- 92 توبه/ 9 حكايت از همين امر دارد: «لَيسَ
عَلَى الضُّعَفاءِ ولا عَلَى المَرضى ولا عَلَى الَّذينَ لا يَجِدونَ ما
يُنفِقونَ حَرَجٌ اذا نَصَحوا لِلَّهِ ورَسولِهِ ما عَلَى المُحسِنينَ مِن سَبيلٍ
واللَّهُ غَفورٌ رَحيم* ولا عَلَى الَّذينَ اذا ما اتَوكَ لِتَحمِلَهُم قُلتَ لا
اجِدُ ما احمِلُكُم عَلَيهِ تَوَلَّوا واعيُنُهُم تَفيضُ مِنَ الدَّمعِ حَزَنًا
الّا يَجِدوا ما يُنفِقون» شواهدى از ادامه حيات صفّه تا اوايل سده دوم
هجرى وجود دارد.[6] صفّه و تصوّف: در سدههاى چهارم و پنجم هجرى تصوير ديگرى از
صفّه از سوى مشايخ تصوف ارائه شده است. به عقيده مونتگمرى وات اين تصوير از اوايل
سده سوم رواج يافته و در گزارشهاى پيش از آن سابقه ندارد.[7] بر اساس
چنين تصويرى، اهل صفّه 400 تن بودند كه[1]. جامعالبيان، مج 3، ج 4، ص 231؛ مجمعالبيان، ج 2، ص 441 [2]. الارشاد، ج 1، ص 86- 87؛ تأويل الاياتالظاهره، ص 811 [3]. المناقب، ج 1، ص 249 [4]. اسد الغابه، ج 5، ص 399 [5]. السيره النبويه، ج 4، ص 518 [6]. الاغانى، ج 19، ص 188 (7)1 .EmcycloPediao fIslam ,2 ,I ,P 762.