اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 2 صفحه : 205

اصحاب ايكه ستمگر بودند، پس، از آنان انتقام گرفتيم و آن دو سرزمين اصحاب ايكه و قوم لوط بر سر راهى آشكار است». از ذيل اين دو آيه برمى‌آيد كه آثار سرزمين اصحاب ايكه تا زمان نزول قرآن باقى و در كنار بزرگراه عمومى در معرض ديد كاروانهاى تجارتى مكيان بوده است. در ميان مفسران اتفاق نظر است كه سرزمين اصحاب ايكه ميان مدينه و شام قرار داشته است. برخى آن را نزديك مدين‌ [1] و برخى ديگر آن را مابين ساحل درياى‌سرخ و مدين دانسته‌اند. [2] ياقوت حموى گفته است: به اعتقاد اهل تبوك، ايكه همان تبوك است كه آخرين غزوه رسول خدا صلى الله عليه و آله در آنجا واقع شد؛ ولى اين نظر در كتب تفسير ديده نشده است، بنابراين، ايكه بايد همان مدين باشد كه مجاور تبوك بوده است. [3]
اصحاب ايكه و اهل مدين:
آيا اصحاب ايكه همان اصحاب مدين‌اند؟ يكى از پرسشهاى جدى درباره اصحاب ايكه آن است كه باتوجه به اينكه پيامبر هر دو قوم در قرآن كريم حضرت شعيب عليه السلام معرفى شده است، آيا آنان يك قوم و ملت بودند كه قرآن كريم از آنان با دو عنوان ياد كرده يا آنكه دو قوم و گروه مستقل بودند، با پيامبرى مشترك و با اعمالى مشابه و فرجامى تقريباً نزديك به هم؟ به نظر بيشتر مفسران اصحاب ايكه غير از اهل مدين بوده‌اند و شعيبِ پيامبر ابتدا به سوى قوم خودش (اصحاب مدين) مبعوث شد و پس از نابودى آنان رسالت هدايت اصحاب ايكه را بر عهده گرفت‌ [4]؛ اما مستند اين نظر مفسران ظاهراً سخن قتاده است كه گفته: حضرت شعيب عليه السلام به سوى دو امت مبعوث شد: قوم خودش و اصحاب ايكه‌ [5]، و هر يك از آن دو قوم با عذابى ويژه نابود شد [6]؛ در كنار ظاهر آيات كه از اين دو قوم ياد كرده است. نيز عبدالله بن عمرو از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده است كه اهل مدين و

[1]. الميزان، ج 15، ص 312
[2]. الدرالمنثور، ج 6، ص 318
[3]. معجم‌البلدان، ج 1، ص 291
[4]. مع الانبياء، ص 203
[5]. جامع‌البيان، مج 8، ج 14، ص 64
[6]. الدرالمنثور، ج 5، ص 92

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 2 صفحه : 205

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست