قسم
دويم از فن اول از علم قياس در قياسات شرطى اقترانى و استثنايى
هشت
فصل است
فصل
اول در قياسات اقترانى از متصلات تنها
چون
از قياسات اقترانى- كه از حمليات تنها بود فارغ شديم- سخن در اقترانياتى گوئيم كه از
شرطيات تنها باشد- و آن چنانك گفتهايم سه نوع بود- اول آنك از متصلات تنها بود- و
دوم آنك از منفصلات تنها بود- و سيوم آنك از هر دو صنف بود آميخته- و هر يك از اين
انواع دو گونه بود- يكى آنك اشتراك مقدمات در جزوى تام بود- ديگر آنك اشتراك در جزوى
غير تام بود- و ابتدا بقسم اول كنيم و بر عقب آن- قياساتى كه از شرطيات و حمليات باشد
ايراد كنيم- چه در آن نوع اشتراك از جانب حمليات در جزوى تام بود- و از جانب شرطيات
در جزوى غير تام- و ختم اقترانيات بقياساتى كنيم كه از هر دو جانب- اشتراك در جزوى
غير تام باشد انشاء الله- و در اين فصل اقترانيات متصلات بيان كنيم-
سخن
در اقترانيات از متصلات تنها-
همچنانك
در حمليات گفته آمد از متصلات نيز- قرائن قياسى بر هيات اشكال چهارگانه حادث شود- چون
بجاى موضوع مقدم باشد و بجاى محمول تالى- و حدود سهگانه در اين موضع قضايا باشد- و
شرايط انتاج و ضروب منتج و عقيم- و استغناء ضروب شكل اول از بيان- و احتياج ديگر شكلها
ببيان- و بيان بعكس و قلب و افتراض و خلف در سه شكل آخر- بعينه همچنانك در حمليات گفته
آمد بىهيچ تفاوت- مثال ضرب اول از شكل اول- هر گاه كه ا ب بود ج د بود- و هر گاه كه
ج د بود ه ز بود- پس