و در صورتى كه جايز نباشد تصرف در پولهائى كه گرفته چه صورت
دارد.
ج
- جايز نيست و به منزله بيع بلا مبيع است و تصرف در پولهائى كه گرفته
حرام است بلى اگر شخصى كه سفته در دست دارد وكيل باشد كه براى امضاء كننده سفته كه
اعتبار دارد قرض كند و بعد خودش از او قرض كند و در رأس موعد قرض او را به بانك
بپردازد اشكال ندارد ولى معمول در بين مردم بر خلاف اين است.
س 89
- خريد و فروش چك در بازار رواج دارد آيا حلال است يا حرام
ج
- چك غير تضمين شده به منزله سند است و فى نفسه ماليت ندارد و در
صورت بريء بودن ذمه دهنده چك خريد و فروش آن صحيح نيست بلى اگر فروشنده چك طلبكار
باشد مىتواند ذمه مديون را بفروشد و اگر يكى از عوضين اسكناس باشد فروش آن بكم و
زياد جايز است.
(معامله سلف)
س 90
- شخصى كه شغلش خريد و فروش روغن و كره باشد با فروشنده قرار
مىگذارد كه مقدار عوائد يك ساله كه مثلا سيصد كيلو روغن باشد بفروشد و فروشنده
مىگويد من عوائد گاو خودم را كه روغن باشد بمقدار سيصد كيلو به قرار هر كيلوئى ده
تومان كه جمع سه هزار تومان باشد مىفروشم و پول را نقدا از شما مىگيرم و به
اضافه مبلغ يك هزار تومان وجه بعنوان كمك هم بمن بدهى كه در خاتمه سال به شما
مسترد بدارم طرفين معامله راضى مىشوند و خريدار روغن ماهى يك مرتبه يا بيشتر
مىرود به تفاوت وقت روغن مىكشد در منزلش لكن آخر سال كه شد روغن تماما كشيده
نمىشود مثلا صد كيلو مىماند و قيمت روغن زياد يا كمتر مىگردد و يا اين كه محلى
را خريدار در نظر داشت بفروشد خيلى بيشتر از خريدش مىباشد مىتواند تفاوت قيمت
زياده روغن را با فروشنده محاسبه كند يا همان قدر كه خريده و پول داده بگيرد.